راه و رسم مراقبت از دندان شیری

 به گزارش سلامت نیوز به نقل از هفته نامه سلامت، کودکان 20 دندان شیری دارند؛ 10 دندان در آرواره بالا و10 دندان در آرواره پایین. رویش این دندان‌ها تقریبا از 6 ماهگی آغاز و تا 5/2 سالگی تکمیل می‌شود. بسیاری از پدر و مادرها با این تصور که دندان‌های شیری موقت هستند چندان توجهی به نگهداری و حفظ آنها ندارند. اما دکتر ساینا شمس‌زاده، دندان‌پزشک و عضو پژوهشکده دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گوید: «مراقبت از دندان‌های شیری تا وقتی که در دهان هستند، به اندازه دندان‌های دائمی مهم است و نباید زودتر از موعد از دست بروند.»

چرا جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان اهمیت دارد؟

دندان‌های شیری هم مانند دندان‌های دائمی به مراقبت دائم نیاز دارند و مراقبت نکردن از‌ آنها باعث پوسیدگی و از بین رفتن زودتر از موعد دندان و ایجاد مشکل در رویش دندان‌های دائمی و بی‌نظمی دندانی در آینده می‌شود.

سیاه‌شدن دندان‌های جلویی بر زیبایی دهان کودک نیز تاثیری منفی دارد. از طرفی کودکان در این سنین برای درمان پوسیدگی اصلا همکاری ندارند و پوسیدگی ساده، گرفتاری‌های زیادی را برای والدین و دندان‌پزشک به‌وجود می‌آورد.

آیا مکانیسم پوسیدگی دندان در کودکان مانند بزرگسالان است؟

پوسیدگی دندان بعد از سرماخوردگی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های عفونی محسوب می‌شود. عوامل متعددی هم بر آغاز و پیشرفت آن نقش دارند. مواد قندی و میکروب‌های موجود در دهان پس از خوردن هر وعده غذایی بر سطح دندان جمع می‌شوند و لایه چسبنده‌ای موسوم به پلاک میکروبی به‌وجود می‌آورند. این پلاک‌ها نباید به مدت طولانی روی دندان بمانند و خیلی زود باید از روی دندان پاک شوند چون به‌تدریج باعث تخریب مینا و عاج دندان می‌شوند که سرآغاز پوسیدگی دندان و معمولا با تغییر رنگ قهوه‌ای یا سیاه دندان همراه است. وقتی پوسیدگی به عاج می‌رسد، دندان‌های کودک به گرما، سرما و شیرینی حساس و بی‌قرار و بی‌حوصله می‌شود. اگر پوسیدگی عصب دندانی را درگیر کند، درد، عفونت و حتی تورم و ایجاد آبسه دندانی نیز ممکن است دیده شود اما آنچه احتمال پوسیدگی دندان را در کودکان بالا می‌برد، نوع خاصی از پوسیدگی در اثر ابتلا به نشانگان شیشه شیر است.

نشانگان شیشه شیر یعنی چه؟

یکی از مشکلات جدی دندانی در کودکان زیر 3 سال اتفاق می‌افتد و دندان‌های شیری را درگیر می‌کند. علت اصلی بروز نشانگان شیشه شیر، تغذیه طولانی مدت کودکان با شیشه حاوی شیر یا مایعات شیرین به خصوص هنگام خواب است. جریان بزاق هنگام خواب کاهش می‌یابد (بزاق نقش محافظتی برای دندان‌ها ایفا می‌کند.) از طرفی شیر حاوی مواد قندی است و در صورت باقی ماندن بر سطح دندان به‌مدت طولانی، محیط مناسبی را برای باکتری‌های موجود در دهان فراهم می‌کند. تکرار این وضعیت، پوسیدگی زودرس و پیشرفته‌ای را در دندان‌های کودک ایجاد می‌کند. این پوسیدگی ابتدا از سطح بیرونی دندان‌های جلویی فک فوقانی آغاز می‌شود و سپس دندان‌های آسیای فک بالا و پایین را درگیر می‌کند.

با توجه به گفته‌های شما، مراقبت از دندان‌های شیری باید از همان 6 ماهگی آغاز شود؟

از همان ابتدا که دندان‌های شیری جوانه می‌زنند، مراقبت از آنها نیز آغاز می‌شود. تا 3 سالگی پدر و مادر باید دنداهای کودک را تمیز کنند و بعد از آن هم حتما روی مسواک زدن کودک نظارت داشته باشند.

چگونه باید از دندان‌های کودک محافظت کرد؟

وقتی کودک کمتر از 3 سال دارد، بهتر است پدر و مادر روزی 2 بار با استفاده از یک گاز استریل مرطوب یا با مسواک‌های بسیار کوچک، آرام سطح دندان‌های کودک را پاک کنند. دقت کنید کودکان قبل از 6 سالگی چندان نمی‌توانند مسواک را خوب در دست گیرند و بهتر است همیشه در این کار به آنها کمک کنید. استفاده از خمیر دندان مخصوص کودک به اندازه یک نخود کوچک و حاوی فلوراید دندان‌ها را مستحکم‌تر می‌کند. همچنین بعد از خوردن شیر یا مایعات شیرین مقداری آب به او بدهید. چون آب پلاک‌های چسبیده به دندان را پاک می‌کند. دقت کنید بعد از یک سالگی حتما مرتب به دندان‌پزشک مراجعه کنید. وقتی پوسیدگی دندان قطعی می‌شوم، حتما لازم است دندان پوسیده ترمیم شود. دندان‌های شیری باید تا آخرین لحظه حفظ شوند مگر اینکه از نظر دندان‌پزشک دیگر قابل نگهداری نباشند.

منبع: سلامت نیوز