زندگی با والدین چند شغله، خوب یا بد؟

نی‌نی سایت: در سال‌های قبل، تنها پدر خانواده برای امرار معاش خارج از منزل کار می‌کرد و مادر برای مراقبت و تربیت فرزندان در خانه می‌ماند. ولی این روند به سرعت دچار تغییر و تحول شد. گذشت زمان، صنعتی شدن و افزایش هزینه‌های زندگی، بسیاری از مادران را وا داشت که دوشادوش مردان به فعالیت پرداخته و احتمال شاغل بودن پدر و مادر در یک خانواده به مرور افزایش پیدا کرد. ولی این مسئله محدود به خانواده‌هایی نمی‌شود که از لحاظ اقتصادی در وضعیت متوسط یا ضعیفی قرار دارند بلکه در میان خانواده‌های متمول هم به امری شایع تبدیل شده است.

نظرات مختلفی در این خصوص مطرح شده به طوری که برخی متخصصان معتقدند شاغل بودن هر دو والد مزیت‌های فراوانی برای فرزندان دارد و از سوی دیگر، بسیاری بر این باورند که این مسئله اثرات منفی در خانواده به جا می‌گذارد. گروهی نیز بر این باورند که گاهی شاغل بودن والدین اجتناب ناپذیر بوده و علاوه بر محاسن فراوان، معایبی هم به دنبال دارد. در سال 2006 میلادی و در کشور کانادا، حدود 69.6 درصد از خانم‌ها را زنان خانه دار با حداقل فرزند تشکیل می‌دادند. شواهد حاکی از آن است که میزان مشارکت مادران کانادایی در مشاغل اجتماعی از 39.1 درصد در سال 1976 به 72.9 درصد در سال 2009 رسیده است. از سوی دیگر، شمار زنان کارمندی که کودکان زیر 3 سال داشتند، از 27.6 درصد در سال 1976 به 64.4 درصد در سال 2009 افزایش داشته است. شمار پدران شاغل کانادایی از 76 درصد در سال 1995 به 74.3 درصد در سال 2006 رسیده است. گزارشات منتشر شده نشان می‌دهد، در سال 2006 میلادی حدود 80 درصد از پدران کانادایی تمام وقت خود را با فرزندانشان سپری می‌کردند. در چین، شمار مادران شاغل بین 25 تا 34 سال که فرزندان زیر 6 سال دارند نیز  72 درصد بوده که 10.9 درصد کم تر از سایر زنان در همین سن و سال و بدون بچه است.

 کودکان و شاغل بودن والدین
با شاغل بودن والدین، فرزندان خلاء عاطفی و کمبود توجه از سوی آنها را احساس می‌کنند و همین امر باعث دورتر شدن بیشتر جسم و روح فرزندان از والدین می‌شود. والدینی که هر دو شاغل‌اند باید به گونه ای برای زندگی خانوادگی برنامه ریزی کرده و عشق و علاقه و توجه خود را به فرزندان نشان دهند که هرگز نبود آن ها را در طول روز احساس نکنند. چنین خانواده‌هایی ممکن است از نظر مالی شرایط مطلوب‌تری داشته باشند ولی غالبا با مشکلات  متعددی در امر تربیت فرزندان مواجه هستند. در واقع، چنین شرایطی هرگز نمی‌تواند جایگزین مناسبی برای زمان حضور والدین در کنار فرزندان بوده و خلاء وجودی آنها را پر کند. والدینی که ساعاتی از روز را دور از خانواده و در محل کار می‌گذرانند باید نظر فرزندان را در خصوص شغلی که در آن فعالیت دارند، جویا شده و اجازه دهند  تا آنها از تنهایی و احساساتشان سخن بگویند. این گونه راحت‌تر می‌توانند زمان حضور در منزل را مدیریت کنید.

شاغل بودن والدین به طور هم زمان اثرات مثبت و منفی زیادی بر خانواده تحمیل می‌کند. در این حالت، نقش زن و مرد در خانواده به طور مساوی تقسیم شده و به همان اندازه که هر دو در تأمین مخارج خانه تاثیرگذارند در انجام کارهای داخل و تربیت فرزندان نیز به ایفای نقش می‌پردازند. از جمله محاسن و مزایای شاغل بودن پدر و مادر، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کسب درآمد بیشتر و حل نسبی مشکلات مالی، تحصیل فرزندان در مدارس و دانشگاه‌های مناسب‌تر و استفاده از خدمات بهتر بهداشتی درمانی .
  
• مادری که دوشادوش همسرش کار می‌کند، بار سنگینی از مخارج منزل و فرزندان را بر عهده گرفته و از این رو، استرس و بار مالی کمتری بر فضای خانه حاکم می‌شود .

اما علاوه بر مزایای ذکر شده، معایبی هم در پی اشتغال والدین ایجاد می‌شود که ممکن است باعث فاصله عاطفی بین والدین و فرزندان شود. در خانواده‌ای که والدین به دلیل مشغله کاری فرصت کافی برای رسیدگی به خانواده را ندارند، فرزندان معمولا از عدم حمایت و نظارت کافی رنج می‌برند. به عنوان مثال، چنین کودکانی در تحصیل بیشتر دچار مشکل شده و گاه انگیزه لازم برای درس خواندن را از دست می‌دهند. این حالت رفته رفته روحیه آنها را تضعیف نموده و عملکرد تحصیلی آنها را به شدت تحت تأثیر قرار داده و گاهی باعث افت تحصیلی می‌شود. بدون حضور والدین، امر تربیتی کودکان، نوجوانان و جوانان با مشکل مواجه شده و از آن جایی که آنها در سنین حساسی قرار دارند، ممکن است تحت تأثیر هم سالان خود به برخی رفتارهای ناشایست رو آورده و در نبود والدین  به مصرف سیگار و مواد مخدر گرایش پیدا کنند. در خانواده‌هایی که پدرو مادر شاغل هستند، آمار گفتگو میان والدین و فرزندان روز به روز کاهش یافته و همین مسئله، فاصله عاطفی زیادی را میان آنها ایجاد می‌کند به طوری که بسیاری از فرزندان حتی در خانه نیز احساس تنهایی کرده و از این رو به قشر هم سالان خود جذب می‌شوند.

در چنین شرایطی، شاید کمی دشوار باشد ولی والدین باید ساعاتی از روز را به فرزندان خود اختصاص داده و نیاز روحی آنها را برآورده کنند. از این رو والدین باید تعادل لازم میان زندگی خانوادگی و کاری را برقرار کنند.

 به عنوان مثال، صبح‌ها پیش از ترک منزل، تمام اعضای خانواده را کمی زودتر از خواب بیدار کرده و وعده صبحانه را در کنار یکدیگر صرف کنند. شب‌ها هم می‌توانند گفتگو با اعضای خانواده را جایگزین تماشای برنامه‌های تلویزیونی کرده و از همین موقعیت‌های ساده برای تحکیم روابط خانوادگی بهره ببرند. شاغل بودن پدر و مادر به طور قطع علاوه بر معایب، اثرات مثبتی نیز بر فرزندان می‌گذارد که چنانچه مدیریت خوبی در خانواده شکل گیرد، می‌تواند فرزندان را برای زندگی آینده آماده‌تر کرده و از الگویی برای ساخت زندگی بهتر آنها در آینده استفاده کند. همان گونه که از تحقیقات بر می‌آید، فرزندانی که در خانواده‌های این چنینی متولد می‌شوند معمولا افرادی فعال بوده و مستقل‌تر از سایر فرزندان بزرگ شده و در انجام کارها وابستگی کمتری به دیگران دارند.