به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فناوری¬های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی– ابنسینا، دکتر محمدمهدی آخوندی، جنینشناس و رئیس مرکز فوقتخصصی درمان ناباروری و سقط مکرر ابنسینا، با اشاره به تحقیقات جهانی پیرامون ناباروری، که در دهههای اخیر
پر¬رنگ¬تر شده است، گفت: این تحقیقات نشان می¬دهند که میزان باروری در سطح جهانی در پنجاه سال اخیر تقریباً به نصف کاهش یافته و لذا، میزان ناباروری به طور مرتب در حال افزایش است. نتایج حاصل از بررسی عوامل، نشاندهندة آن است که از یک سو، عوامل محیطی و از سوی دیگر، عوامل اجتماعی، فرهنگی، روانی و همچنین، برخی از بیماریها بر باروری تأثیر منفی می¬گذارند.
دکتر آخوندی، ضمن اشاره به اینکه علل فیزیکی و شیمیایی مهمترین عوامل محیطی به شمار میآیند، افزود: «دما»، «فعالیت¬های بدنی زیاد»، «فعالیت در محیط گرم»، «امواج موبایل»، «رادیوتراپی» و «پارازیت» از جملة علل مهمیاند که می¬توانند بهشدت بر باروری اثر بگذارند، عملکرد طبیعی هورمونها را دچار اختلال کنند و سبب پایین آمدن کیفیت اسپرمها و تعداد، حرکت و شکل آنها شوند. وی تصریح کرد: نوع تغذیه، سبک زندگی، فشارهای روانی، اضطرابهای شغلی و بهخصوص، آلایندههای محیطی در کیفیت اسپرم مردان تأثیرگذار است و تمام این عوامل دانشمندان را دچار نگرانی کرده است. از این رو، باید برای کاهش عوامل خطر، که سبب افزایش نازایی و کاهش قدرت باروری می شوند، برنامهریزی کرد.
رئیس مرکز درمان ناباروری ابنسینا گفت: عوامل اجتماعی و فرهنگی همچون «اعتیاد به سیگار»، «تنش¬های روزمرۀ زندگی»، «بالا رفتن سن ازدواج» و «نوع اشتغال» می¬توانند بر باروری افراد تأثیرگذار باشند و سبب پایین آمدن کیفیت و کاهش اسپرم در مردان و تخمک در زنان شوند و اثری منفی بر قدرت باروری آنها بر جای بگذارند. دکتر آخوندی، ضمن تأکید بر مسئلة سن باروری در زنان، گفت: بهترین سن باروری در خانمها بین 25 تا 30 سال است. تا سن 35 سالگی، به علت ذخیرۀ تخمکها در تخمدان و آزاد شدن آنها بهمرور، نگرانی چندانی در مورد قدرت باروری زنان وجود ندارد اما پس از این سن، کمکم و به طور مداوم، از قدرت باروری زنان کاسته می¬شود، به گونه¬ای که به طور مثال، اگر امکان باروری با لقاح خارج رحمی برای یک زن 32 ساله چیزی در حدود 35 درصد باشد، این امکان در سن 42 سالگی، اگر اساساً آن زن دارای تخمک باشد، حدود 5 تا 10 درصد خواهد بود.
آخوندی، با اشاره به بیماری¬هایی که ممکن است باروری را به مخاطره اندازند، گفت: یائسگیهای زودرس و بیماریهایی مانند «اوریون»، «لوپوس»، «ام اس» و «اندومتریوز»، که به دستگاه¬های تولید مثل مربوط می¬شود، و می¬توانند دارای علل ویروسی باشند یا از سن کودکی فرد را درگیر خود کنند از جمله عللیاند که باروری را با مشکل مواجه می¬کنند.
این متخصص جنینشناسی در ادامه افزود: آنچه در حفظ باروری افراد از اهمیت بیشتری برخوردار است، سرطان است که نیاز به توجهی بسیار دارد چراکه میزان ابتلا به سرطان بسیار بالا است. سرطان میتواند از کودکی بر افراد تأثیرگذار باشد و بهتنهایی سبب کاهش قدرت باروری شود. از آنجا که داروهایی که برای درمان سرطان استفاده میشوند، داروهایی هدفدار نیستند که صرفاً سلولهای سرطانی را از بین ببرند، بر روی سایر سلولهای در حال تقسیم بدن، همچون سلولهای جنسی، نیز تأثیر میگذارند. رئیس مرکز درمان ناباروری ابنسینا، ضمن اشاره به اینکه زمان مناسب جهت اقدام افراد برای حفظ باروری چه زمانی است و چه افرادی باید مراقب باروری خودشان باشند، گفت: حفظ باروری هم برای کم کردن خطر باروری در سنین بالا و هم برای کسانی که توان تولید مثل خود را بر اثر بیماری یا درمان آن از دست دادهاند مورد توجه قرار میگیرد.
همچنین، دکتر لادن گیاهی، متخصص تغذیه و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابنسینا، با بیان اینکه تغذیه و میزان انرژی دریافتی افراد و نوع و ترکیب آن بر قدرت باروری آنها مؤثر است و بعضی از این عوامل آثاری مستقیم بر تعداد اسپرمها، هورمون¬ها و نحوۀ تخمکگذاری دارند، گفت: دادن آگاهیهای لازم به افرادی که در پی یافتن راهی برای تقویت قدرت باروری خود هستند بسیار ضروری است و باید حداقل سه تا چهار ماه قبل از اقدام برای درمان ناباروری، مشاورۀ تغذیه صورت گیرد تا امکان بازگشت باروری و درمان برخی از علل ناباروری از این طریق فراهم شود.
دکتر گیاهی، همچنین، تصریح کرد: در پنجاه سال اخیر، اتفاقات بسیاری برای عادتهای غذایی و نوع خوراک در دسترس انسانها افتاده که بهنوعی، بر حفظ قدرت باروری، چه در زنان و چه در مردان، مؤثر است. از جملۀ این اتفاقات، دریافت بیش از حد قندها و کربوهیدراتهای ساده است که برخلاف عادتهای غذایی گذشته است. این متخصص تغذیه، با اشاره به اینکه داروهای استروئیدی در باشگاههای بدنسازی و پرورش اندام دقیقاً مشابه داروهای ضدبارداری عمل می¬کنند، تأکید کرد: مصرف این داروها میتواند سبب وارد آمدن آسیبهای ژنتیکی و ساختاری به اسپرم افراد مصرف¬کننده شود. متأسفانه، بسیاری از این آسیبها در کوتاهمدت بازگشتپذیر نیست و در صورت مصرف طولانیمدت و مقادیر بالا، می¬تواند آثار جبرانناپذیری در زمینۀ باروری افراد به دنبال داشته باشد.
منبع: پژوهشکده ابن سینا
برگرفته از سایت: نینی سایت