زن باردار باید از آبله‌مرغان بترسد؟/ راه‌های ابتلا به این بیماری و عوارض آن برای جنین

نی‌نی سایت: بعضی از خانم‌های باردار حتی از شنیدن نام این بیماری هم وحشت دارند مخصوصا آنهایی که قبلا به آن مبتلا نشده‌اند و می‌دانند که یک روزی قرار است درگیر آن شوند؛ آبله‌مرغان. اما واقعا این بیماری تا چه حد خطرناک است و آیا باردارها باید از آن بترسند؟ کدام زنان در معرض ابتلا به آن قرار دارند و چه عوارضی ممکن است برای آنها یا جنین‌شان به وجود آید؟ سوال و جواب‌های ما را با دکتر رضا صداقت، متخصص بیمار‌های عفونی بخوانید.

آبله‌مرغان چیست و چطور در بدن ایجاد بیماری می‌‌کند؟
ما با دو بیماری سر و کار داریم؛ آبله‌مرغان و زونا (shingles). این بیماری‌ها عفونت‌هایی هستند که توسط ویروس واریسلا زوستر به وجود می‌آیند. بعد از مبتلا شدن به بیماری ویروس به صورت خفته(Dormant) در بدن می‌ماند، بدون اینکه آسیبی به بدن برساند. و بعدها در طول زندگی تحت شرایط خاصی مانند: افزایش سن، کاهش ایمنی بدن، استرس و… تبدیل به زونا می‌شود. وقتی فردی مبتلا به آبله‌مرغان می‌شود سیستم ایمنی پروتیینی می‌سازد به نام آنتی‌بادی که این آنتی‌بادی علیه ویروس مقابله می‌کند. و ایمنی طولانی تا آخر عمر به وجود می‌آید. گاهی در بعضی افراد ایمنی خوبی حاصل نمی‌شود که دوباره دچار بیماری می‌شوند. 

راه‌های انتقال آبله‌مرغان کدام‌ها هستند؟
انتقال ویروس از فردی به فرد دیگر از طریق هوایی است. وقتی کسی در اتاقی با فرد مبتلا به آبله‌مرغان به مدت 15 دقیقه تماس داشته باشد مبتلا به بیماری می‌شود. همچنان صحبت با فرد مبتلا به صورت رودررو باعث بیماری می‌شود. 90درصد از افرادی که قبلا مبتلا به بیماری نشده‌اند از این راه‌ها مبتلا می‌شوند. فرد مبتلا شده دو روز قبل از ظهور بثورات پوستی و تا پنج روز بعد از آن ناقل بیماری است. بثورات زونا از زمان ظاهرشدن تا خشک‌شدن مسری هستند. اگر روی ترشحات پوشیده باشد، مسری نیستند. اغلب بثورات روی سینه، شکم و صورت است. ولی در افراد با ایمنی ضعیف (شیمی درمانی ) حتی اگر ضایعات پوشیده باشد، باعث سرایت می‌شود.

زنان باردار در چه شرایطی به این بیماری مبتلا می‌شوند؟
خانم بارداری که قبلا آبله‌مرغان گرفته نباید نگران موارد تماس با بیماری و ابتلا به آن باشد. چون قبلاً ایمنی حاصل کرده است. در صورتی که قبلاً فردی آبله‌مرغان نگرفته باشد در اثر تماس با ضایعات فرد مبتلا به زونا دچار آبله‌مرغان می‌شود. ولی در اثر تماس با فرد مبتلا به آبله‌مرغان به زونا دچار نمی‌شود.

عوارض این بیماری برای جنین چیست؟
دوره کمون آبله‌مرغان 10 الی 14 روز است. مدت زمانی که فرد دچار آلودگی با میکروب می‌شود و علایم به وجود می‌آید. اکثر خانم‌های باردار بعد از آبله‌مرغان به طور کامل بهبودی می‌یابند و با وجود ترس و نگرانی که در مورد این بیماری وجود دارد، معمولاً عارضه‌ای برای جنین به وجود نمی‌آید. عوارضی که ممکن است برای جنین به وجود بیابد شامل: 1. اثر زخم روی پوست بدن 2. مشکلات چشمی 3. عدم رشد طبیعی دست‌ها و پاها 4. مشکلات مغزی.

در دوره‌های مختلف بارداری خطر آبله‌مرغان چگونه است؟
در صورتی که آبله‌مرغان طی 12 هفته اول حاملگی رخ دهد(سه ماهگی) شانس عوارض یک در 200 است. اگر طی هفته 13 الی 20 حاملگی رخ دهد شانس عوارض یک در 50 است. بعد از هفته 20 حاملگی شانس عوارض خیلی کم است. اگر بیماری در مادر هفت روز قبل یا بعد از زایمان رخ دهد نوزاد نوع شدید بیماری را مبتلا خواهد شد. تا جایی که ممکن است بعضی از نوزادان فوت ‌کنند.

اقدامات درمانی برای مقابله با این بیماری چیست؟
در این مورد از ایمیون گلوبولین واریسلا زوستر(VZIG) استفاده می‌شود. در هفته 16 الی 20 حاملگی، یا 5 هفته بعد از بیماری برای بررسی جنین باید سونوگرافی انجام شود. برای درمان از داروی آسیکلوویر استفاده می‌شود که طی 24 ساعت بعد از  شروع بثورات باید تجویز شود.

دکتر رضا صداقت، متخصص بیماری‌های عفونی