کیفیت و کمیت، مهم ترین اصل تغذیه پیش از بارداری

 به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فن آوری های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی- ابن سینا، دکتر لادن گیاهی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، ضمن اشاره به اهمیت، نقش تغذیه و رژیم غذایی در حفظ قدرت باروری گفت: الگوی غذای دریافتی از زمان و روند دریافت انرژی در طی روز گرفته تا نوع کربوهیدرات، پروتئین، چربی و تنوع  آنتی اکسیدانها و مواد معدنی، اثرات بلند مدت و کوتاه مدت  قابل توجهی در حفظ قدرت باروری مردان، روند تخمک گذاری، کیفیت جنین، لانه گزینی، بارداری موفق و تولد نوزاد زنده دارند.

 

دکتر گیاهی تأکید کرد: عواملی که زمینه ساز بروز بیماریهای مزمن در قرن حاضر هستند با افزایش شیوع ناباروری نیز در ارتباط مستقیم هستند. اصلاح الگوی غذایی، کنترل استرس و افزایش فعالیت فیزیکی به عنوان اجزای مهم در تغییر سبک زندگی از عوامل مهم در این ارتباط می باشند.

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با بیان اینکه در افرادی که دچار چاقی  مفرط هستند، خطر مشکلات مرتبط با باروری تا سه برابر افزایش می یابد، تشریح کرد: در چاقی هورمونهای مترشحه از بافت چربی که ارتباط متقابل با ترشح و عملکرد هورمونهای جنسی و سیستم ایمنی موثر بر روند باروری دارند به شدت بر روی پاسخ داروهای تحریک گذاری، بر روی تعداد فولیکول های که رشد می کنند، کیفیت جنین، لانه گزینی جنین و نتیجه درمان ناباروری اثر منفی خواهند داشت. ایشان تاکید کرد این موضوع در زنانی که سیکل های نامنظم به همراه عدم تخمک گذاری دارند، از اهمیت بیشتری برخوردار است.

 

این متخصص تغذیه و رژیم درمانی با اشاره به اینکه در انجام مشاورۀ تغذیه، وزن به عنوان یک عامل مهم در نظر گرفته می شود، تأکید کرد: وزن برای ما فقط یک فاکتور است و تنها عامل برای انجام مشاورۀ تغذیه و تنها نکته ای که به آن توجه می کنیم نخواهد بود، چرا که ممکن است حتی وزن فردی نرمال باشد یا اضافه وزن هم داشته باشد، اما از نظر کیفیت و کمیت مواد مغذی به هیچ عنوان به نفع بهبود کیفیت اسپرم و تخمک گذاری و شروع  باروری در شرایط بهینه نباشد.

 

ایشان در ادامه افزود: هدف ما در کمک به حفظ باروری افراد در مشاوره و درمان تغذیه، تنها بچه دار شدن نمی باشد بلکه تولد بچه ای با زمینه و استعداد ابتلا به بیماری های کمتر بسیار با اهمیت است. بنابراین هم افزایش شانس درمان ناباروری و هم تولد بچه ای با حداقل عوامل خطر ابتلا به بیماریهای مزمن که زمینه آن با تغذیه دوران جنینی ارتباط تنگاتنگ دارد از مهم ترین اهداف مشاوره تغذیه و رژیم درمانی پیش از بارداری می باشد.

 

دکتر گیاهی با بیان اینکه کمیت و کیفیت دریافت مواد مغذی در طول زندگی زنان و مردان می تواند اثری مستقیم بر روی عملکرد تخمدان ها، تولید اسپرم و … داشته باشد، گفت: تغذیه در این زمینه هم اثرات کوتاه مدت و هم اثرات بلندمدت دارد به گونه ای که مطالعات نشان داده¬اند برای مثال تغذیه دختران در سنین 2 تا 5 سالگی با توجه به اینکه چه نسبت از پروتئین دریافتی آنها از منابع حیوانی در مقایسه با منابع گیاهی باشد، می تواند بر روی عملکرد تخمدان ها تأثیر بگذارد. از طرفی در کوتاه مدت، تنها 4 روز دریافت رژیم بسیار کم کالری در طی سیکل درمان می تواند، به شدت بر روی نتیجۀ درمان اثر نامطلوب داشته باشد.

 

وی با اشاره به اینکه مشکل بسیار مهمی که در تغذیه امروزی وجود دارد مصرف اسیدهای چرب ترانس موجود در روغن های گیاهی هیدروژنه شده و جامد می باشد، افزود: این روغن ها به شدت بر روی کیفیت اسپرم ها تأثیر منفی دارند و توصیۀ ما به زوجینی که در یک سیکل درمان ناباروری قرار می گیرند آن است که از سه تا چهار ماه پیش از شروع درمان ناباروری، از مصرف روغن های جامد پرهیز کنند.

 

 

دکتر گیاهی در ادامه خاطرنشان کرد: در ایران درصد بالایی از افراد جامعه دچار کمبود ویتامین D هستند که این مسأله در رابطه با زنانی که سندرم تخمدان پلی کیستیک دارند و چاق می باشند از اهمیت بیشتری برخوردار است و ما برای جبران این کمبود در آنان حداقل به دو ماه زمان نیاز داریم تا میزان ویتامین D را در این افراد به سطح نرمالی برسانیم.

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با بیان اینکه فاکتورهای بسیاری وجود دارند که بر روی تولید اسپرم، حرکت و شکل آنها دارای تأثیرات منفی هستند، تشریح کرد: مکمل های آنتی اکسیدان بدون اصلاح الگوی دریافتی پایه، اثر مورد انتظار را در بهبود وضعیت اسپرم نخواهند داشت.

 

متخصص تغذیه و رژیم درمانی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با تأکید بر اینکه خانم هایی که دچار  سندرم تخمدان پلی کیستیک و افزایش وزن هستند و شروع سیکل درمان ناباروری آنها نیازمند کاهش وزن است تأکید کرد: در بسیاری از این افراد تنها ده درصد کاهش وزن می تواند نتیجه درمان را تا 40 درصد بهبود بخشد. این افراد باید از انجام مشاوره های غیر تخصصی، نگرش های غیر واقع بینانه در مورد کاهش وزن، گرفتن رژیم های غذایی ناصحیح، مصرف داروهای کاهش وزن و حذف وعده غذایی به شدت اجتناب کنند.

 

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا با اشاره به اینکه مهم ترین اصل در تغذیۀ پیش از بارداری رعایت اصل تعادل، تنوع، کیفیت و کمیتی است که در طی روز باید به صورت کامل مورد توجه قرار گیرد، گفت: الگوی دریافت ما از صبح تا شب است که هورمون های سوخت و ساز بدن ما را کنترل می کنند و سطح انسولین را تنظیم و بر روی ساخته شدن و عملکرد هورمون های جنسی اثر می گذارند. ترشح این هورمونها دارای یک آهنگ و نظم شبانه روزی است که اگر الگوی غذایی، با این آهنگ تغییرات هورمونی در طی روز سازگار نباشد، می تواند باروری را دچار مخاطره کند.

 

 

 

منبع: پژوهشگاه فناوریهای نوین ابن سینا