نکته های مصرف ویتامین در کودکان

آیا باید به کودک خود مکمل ویتامین بدهم؟
متخصصان بر سر این که آیا دادن مکمل مولتی ویتامین / مینرال روزانه به همه بچه‌ها فکر خوبی هست یا خیر اختلاف نظر دارند. مثلا آکادمی بیماری‌های اطفال امریکا (AAP) توصیه می‌کند که فقط در صورت تجویز پزشک به کودک خود مکمل بدهید. APP معتقد است از آنجا که بیشتر مواد غذایی از این نظر غنی هستند، بیشتر کودکان به مکمل احتیاجی نخواهند داشت. از طرف دیگر، APP اعلام می‌کند که مکمل مولتی ویتامین / مینرال چنانچه از مقدار مجاز ِ توصیه شده‌ی روزانه (RDA) برای مصرف ویتامین و املاح بالاتر نرود هیچ ضرری نخواهد داشت. متخصصان دیگر می‌گویند که مکمل روزانه راه خوبی برای پر کردن کمبودهای احتمالی در تغذیه کودک شما است.

بیشتر متخصصان بر این باورند که:
• تا زمانی که در خوراندن مکمل به کودکتان زیاده روی نکرده باشید (یعنی از مقدار RDA در مصرف هیچ ویتامین یا مینرالی تجاوز کنید) مصرف روزانه هیچ ضرری ندارد.
• بعضی از کودکان – مثلا گیاهخواران یا کسانی که به غذای خاصی حساسیت دارند – شاید برای رسیدن به RDA مورد نیاز خود به مصرف روزانه مکمل مولتی ویتامین / مینرال نیازمند باشند.
• مکمل‌ها جایگزین غذای خوب نیستند، و استفاده از آنها نباید توجیهی برای ادامه رژیم ضعیف غذایی شود. اگر کودکتان خوب غذا نمی‌خورد، به او مکمل بدهید، اما باید اقداماتی را هم در جهت بهبود عادات غذایی وی انجام دهید.

حرف آخر این که اگر دریافته‌اید که کودک پیش دبستانی شما رژیم غذایی متعادلی در جهت تامین همه نیازهای هرم غذایی ندارد، استفاده از مکمل مولتی ویتامین / مینرال روزانه بی ضرر است. فقط سعی کنید بیشتر از یک بار در روز به کودک خود مکمل ندهید یا توجه به تغذیه درست را بطور همزمان نادیده نگیرید.

آیا اگر کودک من بدغذایی خاصی دارد، باید به او ویتامین بدهم؟
اگر متوجه شده اید که کودک شما دچار کمبود غذایی خاصی است – چون هیچ چیز سبزی را در دهان نمی‌گذارد یا چون فقط به غذا ناخنک می‌زند درحالی که روزهاست چیزی جز نان و پنیر نخورده است – شاید بهتر باشد برای آرامش خاطر خودتان هم که شده به او مکمل غذایی بدهید. دبی دموری لوس، کارشناس رژیم غذایی سرویس تحقیقات کشاورزی در دپارتمان کشاورزی ایالات متحده امریکا، مدرس ِ بیماریهای اطفال در کالجِ پزشکی بیلور می‌گوید این تضمینی است که کودک مواد مورد نیاز خود را به دست می‌آورد. تا زمانی که به کودک خود در روز فقط یک مولتی ویتامین دهید، هرگز در ویتامین بخصوصی «اوردوز» نمی‌کند، حتی اگر در رژیم غذایی روزانه خود از همان ویتامین به مقدار مورد نیازش دریافت کرده باشد.

چه نوع ویتامینی را باید به کودک خود بدهم؟
در کل هر نوع مولتی ویتامین ِ کودکان (جویدنی یا مایع) به کار می‌آید، مگر زمانی که کودک نیازهای ویژه‌ای داشته باشد. مثلا، اگر کودک شما گیاهخوار است، باید اطمینان حاصل کنید که مکمل حتما حاوی ویتامین ب12 باشد که رژیم غذایی‌اش فاقد آن است. و اگر پزشک شما تشخیص داده است که کودکتان آنمی دارد، ممکن است مکملی را توصیه کند که مقدار معینی آهن دارد.
دقت داشته باشید که مکمل‌ها اغلب صد درصد همه ویتامینها و مینرالها را ندارند، بنابراین همچنان لازم است دقت کنید که کودکتان ویتامینها و املاح مورد نیاز خود را از طریق منابع غذایی به دست بیاورد. مثلا اگر کودک پیش دبستانی شما شیر یا لبنیات کافی مصرف نمی‌کند، و فقط حدود 15 تا 20 درصد از RDA کلسیم را از طریق مکمل‌ها به دست می‌آورد، باید به دنبال منابع غذایی دیگری باشید، مثل آب پرتقال غنی شده با کلسیم.
توجه مهم: کودکان اغلب ویتامینها را آب نبات فرض می‌کنند (خوش رنگ و ترکیب هستند تا به مذاق کودکان خوش بیایند) و شاید اگر فرصتش را پیدا کنند تعداد زیادی را یکجا مصرف کنند. اما مخصوصا مصرف بیش از اندازه‌ی آهن می‌تواند مهلک باشد. بنابراین با ویتامینها مانند دارو برخورد کنید. مطمئن شوید که کپسولها مقاوم به دسترس کودک باشند، اما به آنها تکیه نکنید – همیشه بطری‌های ویتامین را دور از دسترس کودک خود نگه دارید.
دموری لوس کارشناس رسمی رژیم غذایی، و مادر دو کودک، این را از صخت ترین طریق ممکن آموخت: «بچه کوچکترم دستش را در بطری ویتامین کرد، درِ ایمنی را گشود، و قبل از این که به او برسم ده ویتامین خورده بود. خوشبختانه ویتامینها آهن نداشتند». حالا ویتامینها را در کابینتی که فقل شده نگهداری می‌کند. (برای اطمینان، اگر شک کردید که کودکتان خودش ویتامین خورده، با مرکز سوم تماس بگیرید، حتی اگر ویتامینها حاوی آهن نباشند).

آیا اگر در یک هفته کودک پیش دبستانیم برنامه غذایی بدی داشت، باید به او بیشتر از یک ویتامین بدهم؟
نه. هرگز هیچ دلیلی برای دادن بیش از دوز ِ توصیه شده‌ی روزانه (معمولا یک قرص در روز) وجود ندارد. دموری لوس می‌گوید «برخی افراد فکر می‌کنند که یه کم خوب است اما بیشترش بهتر است». این نگاه به ویتامین‌ها می‌تواند خطرناک باشد. نه تنها به کودک شما صدمه می‌زند، مثل مصرف زیاد آهن، بلکه مصرف بیش از اندازه‌ی بعضی ویتامینها موجب ممانعت از جذب سایر ویتامینها می‌شود و عدم تعادل غذایی به وجود می‌آورد.