زردی نوزاد؛ از شیرخشت تا مهتابی

نی‌نی سایت: دکتر مریم واعظ‌بیگی، متخصص تغذیه کودکان: یکی از اتفاقات ناخوشایند برای مادرها و پدرها این است که بعد از تولد فرزندشان متوجه می‌شوند که نوزاد زردی دارد. البته بزرگترهای فامیل این موضوع را عادی تلقی می‌کنند و بر این باورند اگر نوزاد چند روز بدون لباس زیر نور مهتابی قرار بگیرد مشکل حل می‌شود ما این باور واقعا ریشه علمی دارد؟ بد نیست بدانید زردی فیزیولوژیک از روز دوم یا سوم تولد شروع می‌شود، اما پس از گذشت 10 روز تا دو هفته به حد طبیعی برمی‌گردد. در واقع تغذیه نوزاد با شیر ما در سطح بیلیروبین را کاهش می‌دهد. البته گاهی اوقات زردی در هفته اول تولد نوزاد بروز می‌کند که علت آن کمبود شیر مادر و تغذیه نا کافی نوزاد است. حتی زردی می‌تواند ناشی از ناسازگاری‏های خون باشد. حتی اگر RH خون مادر منفی و RH خون نوزاد مثبت باشد،احتما لایجاد زردی متوسط تا شدید وجود دارد. این در حالی است که در حال حاضر با تزریق آمپول رو گام از ایجاد این نوع زردی در حاملگی بعدی جلوگیری می‌شود. از طرفی معمولا مادرانی که گروه خونی O دارند،اگر نوزادشان گروه خونی A یا B داشته باشد،ممکن است دچار زردی شود. البته این یک قانون کلی نیست اما در صورت بروز،زردی در اغلب موارد شدید است و نیاز به بستری در بیمارستان دارد. در این میان مادر دیابتی، ابتلا به فاویسم،کم‌کاری تیروئید، سابقه زردی در زایمان‌های قبلی و… عواملی هستند که خطر بروز زردی در نوزادان را افزایش می‌دهند. در این میان یکی از اصول درمان استفاده از لامپ‏های مخصوص به نام لامپ فتوتراپی است. تابیدن نور این لامپ‌ها به نوزاد باعث کاهش زردی می‏شود. البته در شرایطی که میزان بیلیروبیندرحدی است که نیاز به تعویض خون باشد نمی‌توان از فتوتراپی استفاده کرد. در این میان بسیاری از مادربزرگ‌ها مصرف شیرخشت را در برطرف کردن زردی موثر می‌دانند و برخی از متخصصان هم این موضوع را تایید می‌کنند و می‌گویند استفاده از قطره خوراکی شیرخشت موجود در داروخانه‌ها همراه با نور درمانی تا حد زیادی در درمان این بیماری موثر است. اما یکی از مهمترین پرسش‌های والدین از متخصصان کودک این است که برای درمان زردی نوزاد‌شان می‌توانند او را در معرض نور مهتابی قرار دهند؟ باید گفت اشعه‌‌ای که از مهتابی ساطع می‌شود، بیلی‌روبین‌های رسوب کرده را شکسته و به قطعا تریز تبدیل می‌کند تا از طریق ادرار دفعشوند، اما این موضوع حتما باید به تجویز پزشک باشد چون مهتابی قابل مقایسه با فتوتراپی نیست و انجام خودسرانه این کار و تاخیر در درمان می‌تواند سلامت نوزاد را به خطر بیندازد.