تربیت خواب کودک چگونه است؟

نی‌نی سایت: شاید شما هم در مورد تربیت خواب نوزاد چیزهایی شنیده باشید. بیشتر نوزادان بعد از تولد تا چندین ماه دچار به هم ریختگی خواب، بیداری‌های پی در پی و خواب‌های سبک و کوتاه هستند که هم مادر و هم خودشان را آزار می‌دهد. از طرفی هم گاهی نوزادان به جای شب، در طول روز می‌خوابند و در طول شب بی‌قراری و ناآرامی می‌کنند. در مورد این دسته از نوزادان از می‌توان با تربیت خواب، میزان و ساعات خواب کودک را تنظیم کرد.
در این مورد با محمد رضابیگی، روانشناس بالینی صحبت می‌کنیم و او با تایید این روش می‌گوید: خواب منظم و به اندازه ارتباط بسیار مستقیمی با رشد مغزی کودک دارد. بهترین شرایط برای رشد مغزی کودک در هنگام خواب فراهم می‌شود و هنگامی که رشد مغزی کامل باشد تمام ارگان‌های بدن نیز رشد خوبی دارند و در سلامت به سر می‌برند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که سلامت کودک به طور کلی با خواب او مرتبط است.

رضابیگی در مورد روش تربیت کودک به طور کلی توضیح می‌دهد: برای تربیت کودک در سنین بالاتر وقتی کودک بزرگ‌تر می‌شود و تفکر او شکل می‌گیرد از طریق شناخت و تفکر تربیت شکل می‌گیرد اما نحوه تربیت بچه‌ها در سنین پایین به طور کلی جنبه رفتاری دارد. بدون اینکه قصد مقایسه داشته باشیم در این سن می‌توان آموزش کودک را به آموزش حیوانات تشبیه کرد چون هنوز قوه تفکر و تعقل کودک شکل نگرفته است. بنابراین همان طور که حیوانات را از طریق رفتاری و تکرار و تمرین و عادت آموزش می‌دهند، کودک را نیز با همین روش و با صبوری باید به سمت درست هدایت کرد. البته تفاوتی که در مورد آموزش حیوانات با کودکان وجود دارد این است که در مورد حیوانات از تشویق و تنبیه توامان استفاده می‌شود اما در مورد کودکان باید تنها از تشویق استفاده کرد. همچنین فراهم کردن شرایط محیطی قابل درک و ایجاد عادات رفتاری با استفاده از تشویق به این امر کمک می‌کند.

محمد رضابیگی در ادامه می‌گوید: شاید بتوان سه گام مهم را در تربیت خواب کودک و تنظیم آن برشمرد:

1. مکان و زمان ثابت
وقتی می‌خواهیم عادتی رفتاری را در کودک ایجاد کنیم باید همراه با یک احساس خوب و آرامش توامان باشد. تکرار شرایط این حس خوب را برای کودک شما فراهم می‌کند بنابراین سعی کنید که مکان و زمان خواب همیشه یکسان باشد. وقتی کودک همیشه در جایی مشخص و در زمانی مشخص بخوابد برایش حس خوبی ایجاد می‌کند و عادت و پیش‌فرضی که دارد پذیرفتن خواب را در آن شرایط برای او آسان‌تر می‌کند.

2. مشوق‌های حسی
همان‌طور که گفتیم تشویق در تربیت کودک مخصوصا در سنین پایین بسیار موثر است. شاید بپرسید که برای نوزاد چه تشویقی می‌توان در نظر گرفت؟ می‌توانید از مشوق‌هایی برای حواس پنج گانه کودک برای این کار بهره ببریم که او را نسبت به خواب ترغیب کند. به عنوان مثال، چراغ خوابی با نور ملایم که حس بینایی را آزار ندهد و از طرفی کودک را از تنهایی یا تاریکی نترساند؛ انتخاب یک موسیقی ملایم برای به خواب رفتن کودک که حس شنوایی او را برای آرامش و به خواب رفتن تشویق می‌کند و نیز نوازش کودک که باعث ایجاد آرامش و ملایمت و به خواب رفتن کودک شود.

3. صبر و پایداری، کلید موفقیت!
نباید انتظار داشته باشید که خیلی زود از این رفتارها نتیجه مطلوب را دریافت کنید. اگر واکنشی هر چند کوچک نیز از طرف کودک ببینید یعنی بسیار امیدوار کننده است. برای انسان بزرگسال نیز تغییر عادت رفتاری از یک هفته تا 40 روز زمان نیاز دارد و در مورد نوزادان این زمان بیشتر می‌شود. تنها نکته این است که صبور باشید و به هیچ وجه عقب‌نشینی نکنید.