زردی یکی از مشکلات شایع دوران نوزادی است که بسیاری از نوزادان و والدین آنها را در همان هفتههای ابتدایی عمر درگیر و نگران میکند. در حدود ۶۰ درصد از نوزادان با وزن طبیعی و حدود ۸۰ درصد نوزادان نارس، در اولین هفته بعد از تولد، یعنی در حدود 2 تا 5 روزگی زردی میگیرند. زردی نوزادی با زرد شدن رنگ ملتحمه چشم و پوست بدن و در مواردی خواب آلودگی و کم اشتهایی مشخص میشود.
علت چیست؟
زردی نوزاد علل مختلفی دارد و میتواند نشانه بیماری جدی مانند اختلالات خونی، کمکاری تیرویید یا عفونت باشد. یکی از علل زردی نوزادی، زردی فیزیولوژیک است که بعد از رد کردن علل مهمتر زردی مطرح میشود. بنابراین نوزاد مبتلا به زردی حتما باید توسط پزشک معاینه و بررسی شود و مراجعه نکردن به مراکز درمانی و خوددرمانی ممکن است خطرات جبرانناپذیری از جمله عوارض مغزی را به دنبال داشته باشد.
از دیدگاه طب ایرانی زردی نوزادی یکی از انواع یرقان است که ناشی از زیاد شدن خلط صفرا در بدن است. در منابع طب سنتی، عوامل مختلفی از قبیل تغییرمزاج بدن به سمت گرمی، ورم، ضعف و سوءمزاجات کبد و کیسه صفرا و نیز بسته شدن مجاری کبد و صفرا از علل یرقان ذکر شده است.
به سبک زندگی هم مربوط است
در صورت تشخیص زردی فیزیولوژیک توسط پزشک باید نکات درمانی توصیه شده رعایت شود. علاوه بر این در مکتب طب ایرانی رعایت نکاتی در سبک زندگی در کنار توصیههای طب رایج به کاهش میزان زردی و کوتاه شدن زمان بیماری و کاهش عوارض آن کمک میکند.
از نظر مکتب طب ایرانی به دلیل تغذیه نوزاد از شیر مادر، توجه به سبک زندگی و عادات غذایی در مادر و نوزاد هر دو ضروری است و درمان بسیاری از بیماریهای نوزادان از جمله زردی نوزادی در مکتب طب ایرانی از طریق اصلاح سبک زندگی مادر نزدیک زایمان و بعد از زایمان صورت میگیرد.
ده فرمان برای رفع زردی نوزاد:
از نظر طب ایرانی رعایت نکات زیر در سبک زندگی مادر و نوزاد به کاهش میزان زردی و کوتاه شدن زمان بیماری کمک میکند:
1. لازم است مادر و نوزاد خواب کافی و استراحت مناسب داشته باشند.
2. توصیه میشود از ایجاد تنشهای روحی- روانی در مادر و نوزاد پرهیز شود.
3. لازم است تعداد دفعات شیر خوردن نوزاد بیشتر شود. تغذیه از شیر مادر، از اوایل تولد نوزاد، می تواند با پر آب نگه داشتن بدن نوزاد و تحریک مجرای گوارشی، در کاهش خطر زردی موثر باشد.
4. مادر از هفته سی و هشتم بارداری و بعد از زایمان از مصرف غذاهای چرب، تند و دارای مزاج بسیار گرم پرهیز کند.
5. بعضی از ترکیبات طبیعی اگر چه در حالت معمول قابل تجویز به نوزاد نیست، اما اگر مادر آن را مصرف کند از طریق ترشح مواد موثر آن در شیر به نوزاد منتقل میشود. ماءالشعیر طبی که از جوشاندن جو و صاف کردن آب آن به دست میآید یکی از این ترکیبات است. دقت داشته باشید که این ماء الشعیر با ماءالشعیر موجود در بازار متفاوت است.
6. استفاده از غذاهایی که در آنها ماش، عدس، جو، کدو، زرشک، رب انار و روغن بادام شیرین به کار رفته است توسط مادر، میتواند در درمان کمککننده باشد.
7. مصرف گیاهانی مانند شیرخشت، ترنجبین، عناب، گل بنفشه و گل ختمی توسط مادر بعد از زایمان به کاهش زردی نوزادی فیزیولوژیک کمک میکند.
8. مصرف ترکیبی از عرق کاسنی، شاهتره توسط مادر به کاهش زردی نوزادی فیزیولوژیک کمک میکند.
9. لازم است مادر لینت مزاج داشته باشد و با مصرف غذاهای آبکی و افزودن چاشنیهایی مانند آلوبخارا و میوه تمرهندی در غذا به لینت مزاج مادر کمک شود.
10.یادتان باشد در ابتدا نوزاد مبتلا به زردی باید توسط پزشک معاینه و بررسی شود. عدم مراجعه به مراکز درمانی و بسنده کردن به درمانهای گیاهی ممکن است نوزاد را با خطرات جبرانناپذیری مواجه کند. اگر تشخیص زردی فیزیولوژیک، قطعی شد؛ میتوانید با رعایت نکاتی در اصلاح سبک زندگی مادر و نوزاد به کاهش میزان زردی و کوتاه شدن مدت زمان بیماری سرعت بدهید. لازم به ذکر است میزان دقیق و چگونگی مصرف گیاهان نامبرده توسط متخصص طب ایرانی و با توجه به شرایط مادر و نوزاد تعیین میشود.