آپنه (قطع نفس) در خواب در کودکان مدرسه‌ای

آپنه در خواب چیست ؟
آپنه در خواب یک بیماری مهم است که در آن در زمان خواب تنفس به دفعات زیاد  دچار اختلال می‌شود.
سه نوع آپنه‌ی خواب وجود دارد: آپنه‌‌ی خواب مسدودکننده (OSA) که در اثر ایجاد انسداد به وجود می‌آید؛ آپنه‌ی خواب مرکزی که درآن انسدادی وجود ندارد اما مغز نمی‌تواند به عضلات فرمان دهد که تنفس را انجام دهند و آپنه‌ی ترکیبی که ترکیبی از این دو است. OSA رایج ‌ترین نوع آپنه‌ی خواب است.

علت ایجاد آپنه‌ی خواب مسدودکننده چیست ؟
OSA می‌تواند در اثر هر چیزی که از لحاظ فیزیکی مسیر هوا را مسدود و رساندن هوای کافی به ریه‌ها را برای کودک مشکل کند، به وجود آید. در کودکان، بزرگی لوزه ها یا آدنوئید ها( غددی که در گلو و درست پشت بینی قرار دارند) معمولا دلیل این وضعیت هستند. وقتی عضلات کودک  در خواب شل می‌شوند، این غدد می‌توانند مسیر رسیدن هوا به ریه‌ها را مسدود کنند.
لوزه‌ها و آدنوئیدها در بچه ها ممکن است به طور طبیعی کمی بزرگ باشند. آپنه‌ی خواب بین 3 و 6 سالگی رایج‌تر است، وقتی که لوزه‌ها و آدنوئید‌ها در مقایسه با مجاری تنفسی  در بزرگترین اندازه‌ی خود قرار دارند. لوزه‌ها و آدنوئید‌ها ممکن است در اثر بیماری یا آلرژی هم بزرگ شوند.
علت های دیگرانسداد مجاری تنفسی شامل اضافه ‌وزن و آناتومی خاص صورت است مانند عقب رفتگی چانه و شکاف کام. کودکان مبتلا به سندرم داون و دیگراختلالات  مادرزادی که مجاری بالایی تنفس را گرفتار می کنند، مهمترین دلایل آپنه‌ی خواب هستند. بیش از نیمی از کودکان مبتلا به سندرم داون به آپنه‌ی خواب مسدود‌کننده دچار می‌شوند.

چطور می‌توان فهمید کودکی آپنه‌ی خواب دارد ؟
لیست نشانه‌های OSA طولانی است. مهمترین نشانه‌ها خروپف و مشکل تنفس در خواب است که اغلب به صورت قطعی‌های کوتاه در تنفس است. یک قطعی کوتاه 10 ثانیه یا بیشتر طول می‌کشد.
اگر کودک شما خروپف می‌کند، سریع این نتیجه را نگیرید که آپنه دارد؛ 1 تا 3 درصد از کودکان مبتلا به آپنه‌ی خواب هستند در حالی که 7 تا 12 درصد کودکان خروپف می‌کنند. اینها اطلاعاتی ا‌ست که گری ای فرید، متخصص اطفال و مدیر آزمایشگاه خواب کودکان در دانشکده‌ی داروسازی دانشگاه اموری در آتلانتا ارائه کرده است. همچنین ، ممکن است کودکی به آپنه مبتلا باشد ولی خروپف نکند.
اگر کودکتان اغلب اوقات از طریق دهان تنفس می‌کند (شب و روز)، اغلب سرفه می‌کند یا در خواب نفسش بند می‌آید، مدام خواب است یا وقت خواب زیاد عرق می‌کند، باید به این قضیه شک کنید.
بیدارشدن‌های مکرر شبانه‌ همراه با هریک از علائم بالا می‌تواند نشانه‌ای از آپنه‌ی خواب باشد. چون کودکان مبتلا به آپنه‌ی خواب در تنفس مشکل دارند، ممکن است جنب و جوش زیادی داشته باشند و از خواب بیدار شوند تا هوای کافی  تنفس کنند.
اگر فکر می‌کنید کودکتان ممکن است آپنه‌ی خواب داشته باشد، به رفتارش در روز توجه کنید تا به سرنخ‌های بیشتری دست پیدا کنید. آپنه اغلب آنها را کج‌خلق، ناپایدار و ناامید می‌کند. کودک ممکن است در زمان‌های نامعمول به علت خستگی خوابش ببرد.
کودک مبتلا به آپنه‌ی خواب بیشتر مستعد به داشتن مشکلات لوزه و آندوئید است.و اگر به میزان لازم نخوابد تا بتواند از هورمون‌های رشدی که در شب آزاد می‌شوند استفاده کند ، ممکن است رشد کندتری داشته باشد. همچنین اگر تلاش زیادی برای تنفس در شب بکند، ممکن است به درستی رشد نکند زیرا کالری‌های خود را بیهوده می‌سوزاند. فرید توضیح می‌دهد که “مثل این است که هر شب در ماراتن شرکت کنید.”

خطرات آپنه‌ی خواب چیست ؟
اغلب آپنه‌ی خواب نشانه‌های خفیفی دارد  ولی می‌تواند به مشکلاتی در رشد، یادگیری و رفتار منجر شودو حتی به مرور زمان به مشکلات قلبی و ریوی و فشار خون بالا بیانجامد.

 فکر می‌کنم کودکم ممکن است آپنه‌ی خواب داشته باشد چه کنم ؟
ابتدا با پزشک مشورت کنید.او از عادات خواب کودک میپرسد و مجاری فوقانی تنفس کودک را معاینه می کند. اگر پزشک فکر ‌کند اضافه وزن یا آلرژی علت این مشکل است، ممکن است به شما توصیه کند که ابتدا آنها را حل کنید و یا ممکن است شما را به یک متخصص گوش، حلق و بینی یا یک متخصص ریه یا متخصص خواب و یا متخصص آپنه ارجاع دهد.
تستی که معمولاً برای شناسایی آپنه‌ی خواب به کار می‌رود پولیزومنوگرام خوانده می شود. این تست امواج مغزی، حرکات چشم، تنفس و سطح اکسیژن خون، به همراه صدای خروپف و نفس‌نفس زدن در خواب  رامانیتور می‌کند. یک نوع از پولیزومنوگرام در آزمایشگاه خواب و در شرایط استاندارد و با مشاهده‌ی مداوم توسط متخصصان با تجربه در زمینه  خواب انجام می‌شود. نوع دیگر آن مطالعه‌ی پرتابل است که می‌توان آن را در خانه انجام داد ولی به اندازه‌ی نوع اول دقیق نیست. هر دوی این این‌ها بی‌درد هستند.

آپنه‌ی خواب چطور درمان می‌شود ؟
در 90 درصد موارد،برداشتن لوزه‌ها یا آدنوئید‌ها آپنه‌ی خواب را در کودکان درمان می‌کند. برخی کودکان مبتلا به آپنه‌ی خواب مسدودکننده نیاز به استفاده از دستگاه CPAP (فشار مثبت مداوم هوا) دارند که مجرای تنفس را با دمیدن هوا در بینی در زمان خواب از طریق یک ماسک باز نگه می‌دارد. (دستگاه CPAP معمولاً نشانه‌های آپنه‌ی مرکزی را از بین نمی‌برد.)