بیشتر اوقات شما واقعا نمیدانید دقیقا چه روزی باردار شدهاید. پزشکتان دوره بارداری را از اولین روز آخرین عادت ماهانهتان محاسبه میکند که حدودا دو هفته زودتر از زمانی است که بارداری رخ داده است.
در ادامه با مراحل اولیه بارداری شامل مراحل لقاح و شکل گیری جنین بیشتر آشنا خواهید شد.تخمک گذاری
هر ماه در تخمدانهای شما، گروهی از تخمکها به نام «اووُسیتها»در کیسههای کوچک و پر از مایعی به نام فولیکول شروع به رشد میکنند. در نهایت، یکی از تخمکها از فولیکول خارج میشود و تخمک گذاری اتفاق میافتد. تخمک گذاری معمولا دو هفته قبل از پریود بعدی رخ میدهد.سفر تخمک به لوله فالوپ
بعد از آزاد شدن تخمک، او به سمت لوله فالوپ حرکت میکند و آنجا، به مدت ۲۴ ساعت منتظر یک تک اسپرم میماند تا او را بارور کرده و لقاح اتفاق بیفتد. تمام اینها، به طور متوسط، حدود دو هفته بعد از آخرین پریود انجام میشود.اگر هیچ اسپرمی برای لقاح با تخمک در محیط نباشد، تخمک وارد رحم شده و تجزیه میشود. سطح هورمونهای شما هم به اندازه نرمال و طبیعی برمیگردد. بدنتان پوشش ضخیم داخل رحم را بیرون میریزد و عادت ماهانهتان شروع میشود.
لقاح
اگر یک اسپرم بتواند راهش را به داخل لوله فالوپ پیدا کند و وارد تخمک شود، لقاح صورت گرفته و تخمک بارور میشود. در این مرحله تخمک بارور شده که حالا «بلاستوسیت» نام دارد، طوری تغییر میکند که هیچ اسپرم دیگری نمیتواند واردش شود.به محض لقاح، ژنها و جنسیت فرزندتان تنظیم میشود. اگر اسپرم کروموزوم Y داشته باشد، فرزندتان یک پسر خواهد بود. اگر کروموزوم X داشته باشد، به زودی یک دختر کوچولو را در آغوش خواهید گرفت!
لانه گزینی: پیش به سوی رحم!
تخمک بارور شده حدود ۳-۴ روز داخل لوله فالوپ باقی میماند. اما ظرف ۲۴ ساعت بعد از لقاح، به سرعت شروع به تکثیر کرده و به تعداد زیادی سلول تقسیم میشود.تخمک بارور شده، در طول حرکت آرام خود از لولههای فالوپ به رحم، همچنان به تقسیم سلولی خود ادامه میدهد. ماموریت بعدیاش، وصل شدن به آستر رحم است که به آن «لانه گزینی» میگویند.
بعضی خانمها یک یا دو روز حوالی زمان لانه گزینی، لکه بینی (یا خونریزی خفیف و سبک) را تجربه میکنند. پوشش داخلی رحم ضخیمتر میشود و دهانه رحم توسط ترشحات مخاطی، مهر و موم میشود. این ترشحات مخاطی، تا زمانی که بچه آماده تولد شود، همانجا سر جایش میماند.
طی ۳ هفته، سلولها به صورت توده شروع به رشد میکنند و در نهایت به یک توپ کوچک یا «رویان» تبدیل میشود و در این زمان اولین سلولهای عصبی بچه شکل گرفته است.
فرزند در حال رشد شما از همان لحظه لقاح تا هفته هشتم بارداری «رویان» نامیده میشود؛ اما بعد از هفته هشتم بارداری تا لحظه تولد، فرزند در حال رشدتان «جنین» است.
از آنجا که عمدهترین تغییرات بارداری به فاصله هر ۳ ماه رخ میدهد، مراحل پیشرفت بارداری به ۳ مرحله «سه ماهه» تقسیم و به همین نام خوانده میشود.
هورمونهای بارداری
یک هورمون بارداری به نام hCG یا «گونادوتروپین کوریونی انسانی» از زمان لانه گزینی در خون شما پدیدار میشود. این همان هورمونی است که در آزمایش بارداری شناسایی میشود. بعضی از کیتهای خانگی تشخیص بارداری میتوانند ۷ روز بعد از تخمک گذاری، hCG را شناسایی کنند.مراحل رشد جنین: ماه به ماه
ماه اول رشد جنین
بعد از لقاح و با رشد تخمک بارور شده، یک کیسه آب محکم دور آن شکل میگیرد و به تدریج پر از مایع میشود. اسم آن «کیسه آمنیوتیک» است و کمک میکند جایگاه نرمی برای رویان در حال رشد فراهم شود.جفت هم رشد میکند. جفت عضوی گرد و تخت است که مواد مغذی را از مادر به جنین میرساند و ضایعات را از بچه انتقال میدهد.
شکل گیری اولیه صورت بچه با دایرههای بزرگ تیرهای برای چشمها آغاز میشود. دهان، آرواره پایین و گلو در حال شکلگیری هستند. سلولهای خونی در حال شکل گیری هستند و گردش خون به زودی آغاز میشود. اواخر هفته چهارم بارداری، لوله «قلب» کوچک ۶۵ بار در دقیقه میتپد. در پایان ماه اول بارداری، قد فرزند شما حدود ۰.۶ سانتیمتر است؛ یعنی کوچکتر از یک دانه برنج!
ماه دوم رشد جنین
اجزای صورت فرزند شما به رشد و تکامل خود ادامه میدهند. هر یک از گوشها به شکل یک چینِ کوچکِ پوستی در دو طرف سر شروع به رشد میکنند. جوانههای کوچکی هم در حال رویش هستند تا بعدا به دستها و پاها تبدیل شوند. انگشتان دستها و پاها و همینطور چشمهایش در حال رشد هستند.لوله عصبی (مغز، نخاع و سایر بافتهای عصبی سیستم عصبی مرکزی) به خوبی شکل گرفتهاند. دستگاه گوارش و اندامهای حسی رشد خود را آغاز کردهاند. استخوان هم کم کم جایگزین غضروف میشود.
سر در مقایسه با سایر بدن بچه بزرگتر است. با پایان ماه دوم بارداری، قد فرزند شما ۲.۵ سانتیمتر و وزنش حدود ۳۷ گرم است. حدود هفته ۶ بارداری، ضربان قلب فرزندتان معمولا قابل شناسایی است. بعد از هفته ۸ بارداری، فرزند شما دیگر رویان نیست و به جنین تبدیل میشود.
ماه سوم رشد جنین
بازوها، دستها، انگشتان دستها و پاهای فرزندتان کاملا شکل گرفته است. بچه شما میتواند مشتها و همینطور دهانش را باز و بسته کند. ناخنهای دستها و پاهایش هم شروع به رشد کرده و گوش بیرونیاش هم در حال شکل گیری است.جوانه دندانها در حال تشکیل هستند. اندامهای تولید مثلی فرزندتان به تدریج رشد میکند اما تشخیص جنسیتش توسط سونوگرافی هنوز سخت است.
در انتهای ماه سوم بارداری، بچهتان کاملا شکل گرفته است. تمام ارگانها و اندامهایش شکل گرفتهاند و به رشدشان ادامه میدهند تا کارآمد شوند. دستگاه گردش خون و ادرار هم کار میکنند و کبد صفرا تولید میکند.
با پایان ماه سوم بارداری، فرزند شما بیش از ۱۰ سانتیمتر شده و وزنش به بیش از ۲۸ گرم رسیده است. از آنجا که بیشتر مراحل حیاتی رشد بچه انجام شده است، احتمال سقط جنین بعد از سه ماهگی به طور قابل ملاحظهای کاهش مییابد.
ماه چهارم رشد جنین
حالا ضربان قلب فرزتان از طریق ابزاری به نام «داپلر» قابل شنیدن است. انگشتهای دستها و پاهایش حالا کاملا مجزا شدهاند. پلکها، ابروها، مژهها، ناخنها و موهایش شکل گرفتهاند. دندانها و استخوانها متراکمتر میشوند. حالا فرزند شما حتی میتواند شست دستش را بمکد، خمیازه بکشد، کش و قوس بیاید و شکلک دربیاورد!دستگاه عصبی او شروع به فعالیت کرده است. اندامهای تولید مثل و دستگاه تناسلیاش کاملا رشد کرده و حالا پزشک میتواند از طریق سونوگرافی تشخیص دهد که به زودی صاحب یک دختر خواهید شد یا یک پسر.
در پایان ماه چهارم قد فرزندتان ۱۵ سانتیمتر و وزنش حدودا ۱۱۳ گرم میشود.
ماه پنجم رشد جنین
کم کم ممکن است حرکات جنین را حس کنید چراکه حالا عضلات او در حال رشد است و فرزندتان عضلاتش را نرمش میدهد! حالا رویش موهای روی سرش هم آغاز شده. روی شانهها، پشت و تمام بدن فرزندتان با موهای نرمی به نام «لانوگو» پوشیده شده است. این موها از او محافظت میکنند و معمولا یک هفته بعد از تولدش میریزند.پوست بچه با یک پوشش سفید به نام «ورنیکس کازئوزا» پوشیده شده است. این ماده «پنیری» از پوست بچه در برابر حضور طولانی مدت در مایع آمنیوتیک محافظت میکند. این پوشش بلافاصله بعد از تولد از بین میرود.
در انتهای ماه پنجم بارداری، قد فرزند شما به بیش از ۲۵ سانتیمتر و وزنش بین ۲۳۰ تا ۴۵۰ گرم میرسد.
ماه ششم رشد جنین
رنگ پوست بچه قرمز است، چروک دارد و رگهایش از روی پوست شفافش کاملا قابل مشاهده است. اثر انگشتهای دستها و پاهایش هم دیده میشوند. پلکهایش شروع به جدا شدن میکنند و چشمهایش باز میشود.بچه در واکنش به صدا حرکت میکند یا ضربان قلبش افزایش مییابد. اگر بچه سکسه کند، شما هم حرکتی سریع را در بطن خود احساس خواهید کرد. اگر بچه نارس متولد شود، شانس زنده ماندش بعد از هفته ۲۳ بارداری و با مراقبتهای شدید، وجود دارد.
در انتهای ماه ششم، قد فرزندتان بیش از ۳۰ سانتیمتر و وزنش کمی بیشتر از ۹۰۰ گرم میشود.
ماه هفتم رشد جنین
فرزند شما همچنان به رشد و تکامل خود ادامه میدهد و چربی ذخیره میکند.حالا شنوایی او دیگر کامل شده و مرتب وضعیتش را تغییر میدهد. به محرکهای صدا، درد و نور هم واکنش دارد. مایع آمنیوتیک هم به تدریج رو به کاهش میرود.در انتهای ماه هفتم بارداری، قد فرزندتان به حدود ۳۵ سانتیمتر و وزنش بین ۹۰۰ گرم تا یک کیلو و ۸۰۰ گرم خواهد بود. اگر او در این مرحله دچار زایمان زودرس شوید، احتمال زنده ماندن فرزندتان زیاد است.
ماه هشتم رشد جنین
رشد و تکامل بچه و ذخیره چربی همچنان ادامه دارد. شما احتمالا ضربات او را بیشتر از همیشه حس میکنید. مغز فرزندتان در این مرحله با سرعت در حال رشد است و او میتوانند ببیند و بشنود. بیشتر اعضای داخلی بدنش به خوبی تکامل یافتهاند اما ریههایش هنوز نارس هستند.فرزندتان در این ماه حداقل ۴۵ سانتیمتر شده و وزنش به بیش از ۲ کیلو و ۲۰۰ گرم خواهد رسید.
ماه نهم رشد جنین
در ماه آخر بارداری هم رشد و بلوغ بچه همچنان ادامه دارد؛ ریههایش دیگر تقریبا به طور کامل رشد کرده است. واکنشهای فرزندتان هماهنگ است بنابراین او میتواند چشمک بزند، چشمهایش را ببندد، سرش را بچرخاند، به آرامی چنگ میزند و به صدا، نور و لمس پاسخ میدهد.او تقریبا آماده ورود به این دنیاست!ممکن است احساس کنید که حرکاتش کمتر شده و این به خاطر تنگ شدن جایش است. او حالا وضعیتش را تغییر میدهد تا آماده زایمان شود. بچه در لگن شما پایین میآید و معمولا سرش به سمت پایین است تا وارد کانال زایمان شود.
حالا او بین ۴۵ تا ۵۰ سانتیمتر قد دارد و وزنش حدود ۳ کیلو و ۱۰۰ گرم است.