نکات مهمی درباره کم خونی در مادران و کودکان

نی‌نی سایت: کم خونی را به جرأت می‌توان یکی از شایع‌ترین عارضه‌هایی دانست که قربانیان بسیاری را در سراسر جهان به خود اختصاص داده اما در این میان زنان، اصلی‌ترین قربانیان این عارضه محسوب می‌شوند. به عبارتی، فقدان سلول‌های قرمز خونی سالم که بتوانند نقش حامل اکسیژن در بدن را ایفا کنند باعث بروز کم خونی می‌شود. از طرف دیگر، سلول‌های خونی ممکن است فاقد هموگلوبین کافی باشند. این بیماری از هر 10 دختر و زن تقریبا یک نفر را مبتلا می‌کند. ولی به طور کلی، مردان و کودکان نیز به این عارضه مبتلا می‌شوند که غالبا به دنبال یک بیماری خاص بروز می‌کند.

نشانه‌های کم خونی
افراد کم خون معمولا به رغم خواب کافی شبانه همواره احساس خستگی و کمبود انرژی می‌کنند. در واقع، کم خونی از جمله عوامل زمینه‌ای کاهش حافظه یا مشکلات خلق و خو به شمار می‌رود. ضعف، سرگیجه، رنگ پریدگی پوست، سردرد، بی حسی یا احساس سردی در دست‌ها و پاها و افت درجه حرارت بدن از دیگر علائم کم خونی محسوب می‌شود. افراد مبتلا به کم خونی اکسیژن کمی در خون خود دارند و از این رو، قلب برای انتقال اکسیژن بیشتر به اندام‌ها باید سریع‌تر به پمپاژ خون بپردازد. علائم ناراحتی‌های قلبی عروقی مرتبطی که در اثر کم خونی بروز می‌کنند، عبارتند از: ناهنجاری در ضربان قلب، کوتاهی تنفس‌ها و درد قفسه سینه و …

کم خونی در کودکان
از هر 7 کودک، یک  نفر از کم خونی رنج برده و غالبا این عارضه تا سن 2 سالگی بروز می‌کند. شایع‌ترین دلیل کم خونی کودکان را می‌توان در فقدان آهن کافی رژیم غذایی دانست. یکی از نشانه‌هایی که در افراد کم خون مشاهده می‌شود، تمایل آنها به مصرف مواد غیر عادی از قبیل خاک، یخ، نشاسته و غیره است که نوعی ویار تلقی می‌شود. بنابراین متخصصان اطفال، آنها را از 12 ماهگی در خصوص ابتلا به کم خونی مورد بررسی قرار می‌دهند. از آنجایی که درمان نشدن کم خونی می‌تواند عوارض جبران ناپذیری را بر روند رشد و تکامل مغز کودکان داشته باشد، پزشکان تلاش می‌کنند این عارضه را در سنین پایین تشخیص داده و آن را درمان کنند. متخصصان همچنین معتقدند که نوجوانان نیز به دلیل جهش رشد ناگهانی که در این سنین ممکن است اتفاق بیافتد، در معرض کم خونی قرار می‌گیرند. علاوه بر این، دختران نوجوان به دلیل قاعدگی‌های ماهیانه بیش از پسران ممکن است دچار کم خونی شوند.

زنان در معرض خطر
در این میان، زنان و افراد مبتلا به بیماری ‌های مزمن بیش از همه در معرض ابتلا به کم خونی هستند. زنان به خصوص به دلیل خونریزی‌های شدید در دوران قاعدگی دچار کم خونی می‌شوند. بارداری نیز از جمله عواملی است که به دلیل تغییرات هورمونی و نوسانات ایجاد شده در حجم خون، احتمال کم خونی در زنان را افزایش می‌دهد. بیماری‌های مزمنی مانند بیماری‌های کلیوی بر توانایی بدن در تولید سلول‌های خونی اثر گذاشته و به مرور باعث کاهش تعداد آنها و در نتیجه کم خونی می‌شود. همچنین رژیم غذایی روزانه که حاوی مقادیر کمی آهن، فولات یا ویتامین B12 باشد، احتمال کم خونی را افزایش می‌دهد و از سوی دیگر، بسیاری محققان بر این باورند که کم خونی تا حدودی نیز جنبه وراثت دارد.

مراقب تغذیه خود باشید
دانشمندان و محققان بر اساس بررسی‌های خود اعلام کرده‌اند که رژیم‌های غذایی فاقد آهن کافی یکی از دلایل بروز کم خونی به شمار می‌رود. آهن موجود در مواد گیاهی و مکمل‌ها به خوبی آهن موجود در گوشت قرمز جذب نمی‌شوند. افرادی که به نوعی به بیماری‌هایی مانند «کرون» یا «سلیاک» مبتلا بوده یا تحت عمل «بای پس» معده قرار گرفته‌اند، با مشکل جذب آهن مواجه می‌شوند. برخی داروها و مواد غذایی مانع از جذب کامل آهن توسط بدن می‌شوند که از این میان می‌توان به مواد لبنی، غذاهای سرشار از کلسیم، مکمل‌های کلسیم، آنتی اسیدها، قهوه و چای اشاره کرد.

حدود نیمی از زنان باردار از کم خونی فقر آهن رنج می‌برند. به گفته محققان، زنان در دوران بارداری بایستی در حدود 27 میلی گرم آهن در رژیم روزانه خود مصرف نمایند تا نیاز بدن به آهن را جبران کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که با رعایت برخی نکات و داشتن رژیم غذایی سالم می‌توان مانع از بروز کم خونی شد. مصرف موادغذایی مانند گوشت قرمز، جگر، ماهی، عدس، لوبیا، سبزیجات برگ سبز و میوه‌های خشک شده حاوی مقادیر زیادی آهن هستند. همچنین مواد غذایی حاوی ویتامین B12 و اسید فولیک مانند تخم مرغ، فرآورده‌های لبنی، اسفناج، موز، برخی انواع نان و غلات از دیگر منابع غنی از آهن به شمار می‌روند. ویتامینB12، اسید فولیک، ویتامین C موجود در مرکبات و سایر میوه‌ها و سبزیجات به جذب بیشتر آهن توسط بدن کمک می‌کند.