دستاورد جنجال‌برانگیز دانشمندان در اصلاح ژنتیکی جنین انسان

 دانشمندان طی یک دستاورد چشمگیر توانسته‌اند تغییرات دی‌ان‌ای را به سلول‌های بارور معرفی کنند.

اگرچه هنوز نتایج این مقاله در جایی منتشر نشده، اما اخبار آن در سراسر جهان پیچیده و دانشمندان بسیاری در مورد آن ابراز نگرانی کرده‌اند. به نظر آن‌ها ممکن است از این دستاورد سوءاستفاده شده و برای مثال، والدین از آن برای انتخاب ژن‌های انتقالی به نوه‌هایشان استفاده کنند.

این دانشمندان همچنین بر این عقیده هستند که جنین‌های تولید شده با این روش برای اهداف تحقیقاتی نیز می‌توانند پیامدهای اخلاقی و ایمنی جدی داشته باشند.

با این‌حال سایر دانشمندان اظهار کرده‌اند که این فناوری همچنین می‌تواند برای نجات خانواده‌ها از شر بیماری‌های ارثی مانند فیبروز کیستیک یا سرطان‌های خاص مورد استفاده قرار بگیرد.

پروفسور «جورج چرچ»، متخصص ژنتیک دانشکده پزشکی هاروارد اظهار کرد: مقاله‌ای در مورد این فناوری از چین ارائه شده و هنوز نمی‌دانم پذیرفته شده است یا خیر، اما به نظرم نتایج آن بزودی منتشر خواهد شد.

نظرات «چرچ» با چندین دانشمند ارشد که در زمینه سلول‌های بنیادی نابارور فعالیت کرده و در مورد فناوری جدید ابراز نگرانی کرده‌اند، مطابقت دارد.

تاکنون دانشمندان بر روی سلول‌های سوماتیک (بدنی) – سلول‌های نابارور مانند سلول پوست، ماهیچه، عصب، استخوان و کبد – با روش‌های ویرایش ژنتیکی برای بررسی بیماری‌ها متمرکز بوده‌اند.

اصلاح دی‌ان‌ای جنین انسان به شکلی که تغییرات دی‌ان‌ای در سلول‌های بنیادی خط زایا – مانند اسپرم و تخمک – حفظ شود، بدین معنی است که چنین تغییراتی می‌تواند به نسل‌های آینده منتقل شود.

چنین کاری شاید در بسیاری از کشورها مانند انگلیس غیرقانونی باشد، اما در آمریکا و چین آزاد است.

چندین گروه در سراسر جهان در حال کار بر روی روش‌هایی برای اصلاح ژنتیکی جنین انسان هستند.

«شین‌خو هوانگ» از دانشگاه فناوری شانگهای چین، پس از استفاده موفقیت‌آمیز از این روش برای اصلاح جنین‌های میمون که به حیوانات زنده تبدیل شدند، اکنون به دنبال دریافت اجازه برای اجرای این روش بر روی جنین‌های سقط شده انسان است.

گروه پروفسور چرچ نیز در حال توسعه روش‌هایی برای استفاده در اصلاح جنین‌های انسان هستند. دکتر «لوهان یانگ» در گروه چرچ اخیرا طرح پیشنهادی را برای ویرایش خط زایای انسان معرفی کرده که در آن از سلول‌های تخمک زنانی که تحت عمل جراحی برای سرطان تخمدان قرار گرفته‌اند، استفاده می‌شود.

در این روش، تخمک غیربالغ پرورش داده شده و تکثیر می‌شود؛ سپس تحت روش ویرایش ژنتیکی CRISPR برای اصلاح نقایص ژنتیکی عامل سرطان تخمدان قرار می‌گیرد. این پروژه هنوز انجام نشده و تائید شدن یا نشدن آن مشخص نیست.

گفته می‌شود که دکتر یانگ در پروژه مشابهی در چین مشغول فعالیت است.

ماه گذشته یک گروه ارشد از زیست‌شناسان خواستار توقف سراسری تحقیقات خط زایا شدند، زیرا شایعاتی وجود داشت که از آن‌ها برای تغییر جنین انسان در چین استفاده می‌شود.

ادوارد لانفیر، رئیس موسسه ائتلاف پزشکی احیا در واشنگتن و چهار همکارش در مقاله‌ای در مجله نیچر اظهار کردند که چنین تحقیقاتی می‌تواند با تحریک اعتراض عمومی، به سایر حوزه‌های علم آسیب برساند.

اگرچه با وجود نگرانی‌های دانشمندان در مورد ظهور خانواده‌های انتخابی، در واقعیت چنین انتخابی بسیار مشکل است، زیرا هیچ ژن منفردی به ارائه یک ویژگی منفرد نپرداخته و بسیاری از ژن‌ها از عملکردهای چندگانه برخوردارند.

منبع: ایسنا