مواد مغذی مورد نیاز کودکان 1 تا 6 سال

 در طول دومین سال زندگی سرعت رشد کودک کم می شود . وزن یک کودک در 2 سالگی تقریباً 4 برابر وزن هنگام تولد و در 4 سالگی قد کودک دو برابر قد زمان تولد است . الگوی رشد و میزان فعالیت به طور وسیعی در کودکان متفاوت است. ولی در کل اگر غذای کافی در دسترس کودک بوده وضعیت روانی محیط نیز مطلوب باشد؛ کودک فقط به اندازه نیاز غذا مصرف خواهد کرد.

ـ چربی ها :
کودکان باید از سنین پایین برای دریافت رژیم با چربی کمتر عادت کنند. چرا که بیماری های قلبی عروقی از سنین اولیه زندگی آغاز می شود . توافق بر این است که طی دو سال اول زندگی چربی و کلسترول در رژیم غذایی کودکان نباید محدود شود. ولی در کودکان بالای دو سال توصیه می شود که میزان چربی دریافتی به 30% انرژی دریافتی محدود گردد .

ـ کربوهیدرات ها :
بیش از نصف انرژی کسب شده توسط کودکان از کربوهیدرات هاست. در مقایسه با بزرگسالان در رژیم غذایی کودکان این سنین ،مواد قندی درصد بیشتری از انرژی دریافتی روزانه را فراهم می کند. بهتر است این مواد از قندهای طبیعی مثل میوه ها ، شیر و کربوهیدرات های پیچیده از قبیل غلات ، نان ها ، حبوبات و … باشد.

-فیبر رژیم غذایی :

غذاهایی که حاوی فیبر بالا هستند اصولا حجیم بوده و ممکن است بر روی انرژی دریافتی کودکان خردسال کم اشتها اثر بگذارند . لذا بهتر است این مواد در میان وعده مصرف شوند. بهتر است به دلیل تاثیرات مفید فیبر در پیشگیری از انواع بیماری ها کودکان از سنین پایین به مصرف مقدار کافی سبزیجات ، میوه ها و دانه های گیاهی تشویق شوند.

ـ پروتئین ها :
پروتئین های حیوانی دارای کیفیت بالاتر نسبت به پروتئین های گیاهی هستند . ولی خوشبختانه پروتئین های گیاهی کمبودهای یکسانی ندارند وبا مصرف روزانه غذاهای متنوع مثل غلات ، سبزی ها ، حبوبات ، آجیل ها و… یک غذای پروتئینی با ترکیب خوب به دست می آید . به عنوان مثال مصرف حبوبات و غلات به صورت توأم با همدیگر را کامل کرده و از این همراهی پروتئین با کیفیت بالا حاصل می شود(مثلاً عدس پلو). روش دیگر برای بهبود کیفیت پروتئین های گیاهی مصرف آن ها به همراه مقدار کمتری پروتئین حیوانی است. مثلا مصرف ماکارونی با پنیر یا لوبیا با گوشت کم و…؛ شیر نیز منبع پروتئینی قابل دسترس و خوبی است. به طوری که یک لیوان شیر حدود 8/5 گرم پروتئین و دولیوان شیر نصف پروتئین مورد نیاز کودک 6-4 ساله را تامین می کند. تخم مرغ نیز جزو پروتئین های با ارزش بسیار بالاست. حبوبات پروتئین زیادی داشته و می توانند جانشین گوشت شوند . به شرطی که همراه با غلات مصرف شوند.

عادات غذایی کودکان یک تا 6 سال :
در مقایسه با بزرگسالان تکرار مصرف غذا می تواند تنفر کودکان را از آن غذا کاهش و آن ها را از عدم پذیرش به سوی تمایل سوق دهد. چون رشد کودک در این دوران نسبتاً کند می شود اشتها نیز کاهش یافته و این مسئله باعث نگرانی والدین می شود. اغلب این بازه، دوره سختی برای والدین است؛ چون آن ها در مورد کافی بودن رژیم غذایی کودکان خود نگران بوده و از رفتار نامعقول کودک ناامید می شوند. جنجال بر سر غذا خوردن این کودکان بی فایده است و نمی توان کودکان را با زور وادار به خوردن غذا کرد. ولی خوشبختانه این دوران موقتی و گذرا است. اشتهای کودکان نیز دراین دوره غالباً غیر قابل پیش بینی است . ممکن است مصرف غذا در یک وعده همراه با اشتهای کافی باشد و در وعده بعدی اصلا غذایی توسط کودک مصرف نشود. عموماض وعده های بعد از ظهر بهتر مورد پذیرش است.

ویژگی های غذای کودکان 6-1 ساله :

* باید بین غذاهای خشک و مرطوب تعادل برقرار شود. اگر به کودک تکه ای گوشت خشک داده می شود، می توان همراه آن از سیب زمینی آب پز استفاده کرد.
* ترکیباتی از غذاهای با طعم تند مثل غذاهای با طعم اسیدی ، غذاهای پررنگ مثل گوجه فرنگی ، فلفل سبز و هویج در وعده های غذایی کودک داده شود.
* خوردن سالادهای مخلوط سخت تر از خوردن قطعات سبزی های خام به صورت مجزا است.
* غذاهای با قطعات کوچک که کودکان می توانند با وسایل غذاخوری آن ها را بردارند؛ بیشتر مورد توجه کودکان است.
* بهتر است برای کودکان غذاهایی تهیه کرد که نرم بوده و جویدنش آسان باشد. ترد بوده و در دهان صداهای جالبی داشته باشد.
*اصلی ترین علت عدم پذیرش گوشت طعم آن نیست ؛ بلکه بافت سفت آن است. گوشت به شکل کتلت یا کباب بهتر قبول می شود.»

 استفاده از سالاد برای بچه ها هیچ مانعی نداره . ولی در مورد کلم و خانواده کلم مسئله ای که هست آنکه ، این خانواده ترکیباتی دارند که اصطلاحاً گواتروژن هستند و مانع از جذب ید در بدن می شوند. بهتره هر روز بهش کلم ندید و حتما از نمکهای ید دار برای تهیه غذای کودکتون استفاده بکنید . سعی کنید نمک رو سر سفره به غذاش اضافه کنید؛ تا حرارت پخت ، ید را از بین نبره ، این طوری می توانید جبران ید جذب نشده را بکنید.»

 
 شیرهای با ماندگاری طولانی به دلیل استریل شدن توسط حرارت و بسته بندی مناسب مطمئن از نظر عدم آلودگی میکروبی هستند و می توانید مطمئن باشید که نگهدارنده نیز ندارند. ولی برخی از ویتامین های این شیرها در اثر همین فرایند حرارتی از دست می رود. اگر غذای عمده فرزند شما شیر نیست این امر مشکلی ندارد و سایر غذاها ویتامین های مورد نیاز او را تامین خواهند کرد؛ ولی اگر فرزندتان بیشتر مواد مغذیش را از طریق شیر تامین می کند بهتر است از شیرهای پاستوریزه بدون جوشاندن استفاده کنید. البته اخیراً شیرهای استریل غنی شده با انواع ویتامین ها هم به بازار آمده که قابل توصیه است.
کاکائو و قهوه به دلیل داشتن کافئین ، تانن و اگزالات مانع از جذب کلسیم شیر می شود. شیرهای میوه ای بهتر از شیر کاکائو است. ولی اگر فرزندتان ابدا شیر ساده یا میوه ای نمی خورد چاره ای نیست و این آخرین راه شما برای خوراندن شیر به اوست.

نوع شیر توصیه شده برای کودکان را اگر بخواهیم طبقه بندی کنیم :

ـ شیرهای باماندگاری طولانی غنی شده 
ـ شیرهای یارانه ای پاستوریزه بدون جوشاندن 
ـ شیرهای با ماندگاری طولانی معمولی 
ـ شیر یارانه ای جوشیده شده
ـ شیرهای فله جوشیده شده
ـ شیر خام هم که اصلا توصیه نمی شود.