کودکان ایرانی ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر کوتاه‌تر از کودکان کشورهای پیشرفته

به گزارش سلامت نیوز، معصومه آباد رییس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای شهر تهران در فارس؛ بار دیگر در آستانه فصل بازگشایی مدارس و آغاز سال تحصیلی با صدای زنگ مدارس، لرزه‌ای بر مصوبات خاک خورده شهرمان طنین انداز شد. مصوباتی که همچنان در اجرای آن از سوی مدیران شهری با چالش هایی رو به رو هستیم. در حالی که با تجمیع خلاءهای بهداشتی و ایمنی، گره‌های سنگین ترافیکی و هجمه‌ای از معضلات فرهنگی و اجتماعی جای خالی بسیاری از ضرورت های در متن شهرمان بیش از پیش احساس می‌شود.

در شهر تهران درصد بالایی از تصادفات مربوط به کودکان است. ضرورت چاره جویی برای پیشگیری از این واقعیت تلخ با ورود به فصل بازگشایی مدارس پر رنگتر می‌شود. چرا که نخستین افرادی که در تصادفات در داخل خودرو و حتی عابران دچار صدمه می‌شوند کودکان هستند. به گزارش آموزش سازمان حمل و نقل ترافیک براثر سوانح رانندگی هر 9 روز یک کودک قربانی و هر روز 3 تا 4 کودک در شهر تهران مجروح می‌شوند. از آنجا که در 30 تا 50 درصد تصادفات که منجر به کشته و مصدوم شدن افراد می‌شود کودکان سهیم هستند، لازم است درصد قابل توجهی از مسائل مربوط به رعایت قوانین راه ها و ترافیکی مربوط به کودکان باشد. این در حالیست که در جامعه با خلا جدی در حوزه قوانین ایمنی راه ها برای کودکان مواجه هستیم.

یکی از وظایف مهم مدیریت شهری، مدیریت یکپارچه و هماهنگ نهادها به منظور فراهم ساختن امکانات مورد نیاز و انجام اقدامات لازم برای دسترسی مناسب دانش آموزان به مدرسه است، بر همین اساس مصوبه الزام شهرداری تهران به تهیه طرح استقبال از مهر در سال 88 با هدف حمایت از دانش آموزان و فراهم ساختن شرایط مناسب در فصل بازگشایی مدارس و در طول سال تحصیلی در شورای شهر تهران به تصویب رسید.

این طرح تنها بر پایه رویکردهای فرهنگی بنا نشده است بلکه رسالت بزرگی در احصای حقوق دانش آموزان در کلیه امور خدماتی، حمل و نقل، آموزشی، ورزشی و بهداشتی و ایمنی را بر عهده دارد. با توجه به اینکه بیش از یک میلیون و پانصد هزار نفر دانش آموز در شهر تهران به مدارس خواهند رفت، رفت و آمد این جمعیت در ساعاتی مشخص بر سنگینی ترافیک و ازدحام در معابر می افزاید و لزوم کاربست تمهیداتی به منظور ایمن سازی راه ها و صیانت از حقوق دانش آموزان در برخورداری از شهری ایمن محرز است.

امروزه پژوهشگران چراغ راهنمایی رانندگی هوشمندی عرضه کرده‌اند که در صورت ازدحام جمعیت عابر پیاده برای عبور از چهار راه‌ها، مدت زمان سبز بودنش افزایش می‌یابد. تکنولوژی حسگرهای عابرین پیاده برای نخستین بار در جهان در شهر لندن بکارگرفته شد تا عبور عابرین پیاده از چهار راه‌ها ساده تر و ایمن تر شود. این چراغ راهنمایی هوشمند که به عنوان Pedestrian SCOOT شناخته می‌شود نخستین نوع از این فناوری‌های هوشمند در جهان بشمار می‌آید.

در این فناوری به کمک دوربین های ویدیویی خودکار می توان تعداد عابر پیاده ای را که منتظر سبز شدن چراغ و عبور از خیابان هستند تشخیص داد و نیز می‌توان به طور هوشمند زمان سبز یا قرمز شدن چراغ راهنمایی و رانندگی را تنظیم کرد. از این طریق عابرین پیاده در گروه‌های پر جمعیت می‌توانند در مدت زمان طولانی تری از خیابان بگذرند. برخورداری از چنین فناوری‌هایی برای ارتقاء ایمن سازی معابر و حفظ جان عابرین پیاده به ویژه دانش آموزان در ساعات بازگشایی و تعطیلی مدارس بسیار ضروری است.

همچنین لازم است تا در راستای کاهش هزینه‌های رفت و آمد دانش آموزان و دانشجویان، تسهیلات ویژه‌ای برای آن‌ها به منظور استفاده از وسایل نقلیه عمومی (اتوبوس و مترو) در نظر گرفت که از دیگر رسالت های مورد انتظار از طرح استقبال از مهر بشمار می آید. اما متاسفانه پس از گذشت حدود 5 سال که مکررا در ایام بازگشایی مدارس تاکید و تذکر داده شده است، لیکن تا کنون هیچگونه توجهی از سوی مدیران شهری به آن نشده است.

همچنین نکته‌ای که بسیار حائز اهمیت است مخاطراتی است که بصورت پنهان سلامت دانش آموزان ما را نشانه رفته است. متاسفانه امروزه به علت عدم رعایت استانداردهای فضا سازی در مدارس شاهد تحرک کمتر دانش آموزان در سطح مدارس هستیم. از سوی دیگر فرهنگ آپارتمان نشینی و تغییر سبک زندگی محدودیت های حرکتی عدیده‌ای را برای کودکان به همراه داشته است. نتایج تحقیقات متخصصان غدد و متابولیسم کشور نشان می‌دهد که رشد قد ایرانی‌ها در سال های اخیر تا حدودی متوقف شده به طوری که رشد قد کودکان ایرانی در مقایسه با جوامع پیشرفته 5 تا 10 سانتیمتر پایین ‌تر است. علت عدم دقت در اعلام این آمار عدم وجود مرکز ثبت داده‌های جمعیتی در کشور است، به همین دلیل اطلاعات دقیقی در مورد میانگین قد مردم ایران در گذشته و حال در دست نیست. اما شواهد نمایانگر حالت کاهش متوسط قد در چند دهه اخیر می باشد و این امر نقصانی است که جوامع در حال توسعه نسبت به کشورهای پیشرفته دارند که از مهم ترین دلایل آن می‌توان به نقص در برنامه های غذایی و فعالیت‌های جسمانی آنان اشاره کرد.

به عنوان مثال در حالیکه سرانه مصرف شیر در جهان بین 250 تا 400 کیلو گرم اعلام شده است به گفته مسئولین اتحادیه سراسری صنایع لبنی کشور سرانه مصرف شیر و لبنیات در سال‌های 90 و 91 حدود 100-80 کیلوگرم بوده است و طی برنامه پنجم توسعه مقرر شده بود که این میزان به 200 کیلوگرم نیز افزایش یابد لیکن متاسفانه با افزایش قیمت شیر خام طی 2 سال گذشته این روند دچار تغییرات معکوس شد و به میزان 60 کیلوگرم برای هر نفر در سال جاری تنزل یافت. این امر می‌تواند یکی از مهم ترین دلایل کوتاهی قد کودکان نسل حاضر نسبت به کودکان نسل گذشته باشد. این روند دقیقا برعکس ژاپنی ها که در چند دهه گذشته با افزایش مصرف شیر و بهبود روش های تغذیه‌ای، توانسته‌اند میانگین قد نسل جدید خود را 10 سانتی متر افزایش دهند، می‌باشد.

از سوی دیگر در شهر تهران عوامل رادیکال زا و اکسیدان بسیار فراوانی وجود دارد که تهدید کننده سلامت قشر آسیب پذیر و به ویژه کودکان می باشد. در این میان فلز روی به عنوان یک آنتی اکسیدان، در افزایش سطح سیستم ایمنی و کارکرد صحیح دستگاه ایمنی نقش مهمی را به عهده دارد. روی عوامل و فلزات سمی توکسیک واردشده به بدن را جذب و خنثی می کند. در شهر های آلوده ای چون تهران که مرتبا سرب و سایر فلزات سنگین به بدن وارد می شود وجود کافی روی در بدن، مانع از اثرات سمی و مخرب آن‌ها خواهد شد.لذا تعریف سبد تغذیه ای مناسب در مدارس به منظور پیشگیری از ابتلا به بیماری های و حفظ سلامت کودکان امری ضروری بشمار می‌آید.

الگوی غلط غذایی مصرف کنسرو، مواد یخ زده و فست فودها، اکثر نوجوانان به ویژه دختران را دچار معضل کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن به عنوان یکی از عمده‌ترین مشکلات تغذیه‌ای و بهداشتی در کشور، نموده است. نوجوانان به ویژه دختران از گروه‌هایی هستند که بیشتر در معرض کم خونی فقر آهن قرار دارند. کمبود آهن در این دوران باعث خستگی زودرس ضعف و بی حالی و افزایش ابتلا به بیماری‌ها می‌شود. همچنین کم خونی فقر آهن در کودکان سنین مدرسه موجب کاهش توان ذهنی و قدرت یادگیری می شود بطوریکه ضریب هوشی کودکان مبتلا به فقر آهن 5 تا 10 امتیاز کمتر از حد طبیعی برآورد شده است.

ازین رو اشاعه الگوی مناسب تغذیه و مصرف و ارتقای سطح امنیت و ایمنی غذا و همچنین فراهم آوردن تسهیلات لازم به منظور استفاده دانش آموزان به صورت گروهی و فردی از فضاهای ورزشی تحت پوشش شهرداری از جمله اقدامات ضروری است که لازم است بستر سازی مناسب در راستای نیل به آن ها در سطح شهر صورت پذیرد.

از نقطه نظر فرهنگی و اجتماعی نیز بر اساس گزارش های اخیر، میزان شیوع مصرف سیگار در میان نوجوانان رو به افزایش است. سن شروع به مصرف سیگار کاهش یافته است و تقریباً نیمی از افراد سیگاری اولین تجربه مصرف آن را سن 18 سالگی اعلام کرده‌اند. از سوی دیگر میزان آگاهی دانش آموزان نسبت به عوارض و پیامدهای مصرف سیگار و داروهای غیر مجاز به نسبت پایین گزارش شده است. همین امر لزوم توجه جدی در نظام آموزش و پرورش به منظور آگاه سازی نوجوانان از مخاطرات پیش رو، ضروری به نظر می رسد.

یکی از عمده دلایل آسیب کودکان، فقر فرهنگی در میان میانسالان و عدم آموزش صحیح به دانش آموزان در سال های نوجوانی و جوانی می باشد. شواهد موجود در بیشتر کشورهای توسعه یافته نشانگر این نکته است که فعالیت های آموزشی توسعه اجتماعی و استراتژی توانمندسازی هم در بعد فردی و هم در بعد اجتماعی نه تنها از بروز بیماری های واگیر و غیر واگیر در سنین نوجوانی پیشگیری می کند، بلکه می‌تواند منجر به کاهش احساس نابرابری و ارتقاء سلامت روحی در کشور های درحال توسعه شود.

بنابراین آموزش در این حوزه از طرف آموزش و پرورش، مدیران شهری و اصحاب رسانه به منظور ارتقای فرهنگ‌ و دانش اجتماعی و پیامدهای آن در جامعه بسیار حائز اهمیت است. همچنین لازم است تا احساس مسئولیت خانواده‌ها و مسئولان را نسبت به ایمنی کودکان در مدارس افزایش داد. از خداوند منان نیز خواستاریم تا در این ماه مهر، از مهر بی دریغ خویش بر ما ببخشد تا این آغاز دوباره را برایمان آغازی مبارک رقم زند.

منبع: سلامت نیوز