چگونه «بازی کردن» کودک خردسال را مدیریت کنیم؟

نی‌نی سایت: «به معنای واقعی کلمه اجازه دهید کودک خردسال‏تان بازی کند و از بازی کردن لذت ببرد.» این خواسته روانشناسان کودک از والدینی است که به بازی کردن کودکشان تنها به عنوان راه چارهای برای خلاص شدن از برخی گرفتاریها و رسیدگی به کارهای شخصی خود نگاه میکنند و به کیفیت بازی کودکان و اهمیت لذت بردن آنها از این لحظات هیچ توجهی ندارند.

 نکته مهمی که بسیاری از والدین آن را فراموش میکنند این است که مهم نیست در خانه چقدر اسباب بازی متنوع برای کودک فراهم کردهاید، نکته مهمتر این است که «شما» جذابترین دوست و اسباببازی او برای بازی کردن هستید؟!

زمانی که با کودک بازی میکنید، نه تنها او از این لحظات لذت فراوانی میبرد، بلکه پیوند عمیقی میان شما و کودک ایجاد میشود که نظیر این شرایط را در هیچ موقعیت دیگری نخواهید یافت. با این حال همانطور که «کتی والکر» روانشناس کودک توضیح میدهد، والدین نباید وقت خود را بیش از حد معطوف بازی کردن با کودکانشان کنند. آنها باید طوری رفتار کنند که در برخی مواقع از موقعیت بازی با کودک کنار رفته تا او درک کند که همیشه هم والدین و به خصوص مادر در کنارش نخواهد بود. کتی والکر ادامه میدهد اکثر کودکان از همان ماههای نخست به دنیا آمدن، یاد میگیرند که بازی کنند. آنها با وسایلی مانند یک تکه چوب به طبل کوچک یا هر چیزی که سطحی داشته باشد میکوبند و از ثمره تلاششان که ایجاد سر و صداست و میتوانند با آن توجه اطرافیان را جلب کنند به شدت ذوق زده میشوند. اما به تدریج که کودک به این درک میرسد که اسباب بازیها کاربردهای دیگری هم دارند. موتور مهارتهای شناختیاش نیز به آرامی روشن میشود و این زمانی است که حضور والدین میتواند مانند شمشیر دو لبه باشد، به طوریکه شاید با حضور نزدیک والدین، یادگیری مهارتهای ابتدایی با سرعتی مطلوب صورت نگیرد.

مطالعات زیادی در این زمینه انجام شده که نشان میدهد «والدین بالگردی» یا همان والدینی که همواره اطراف کودک خود در حال پرسه زدن هستند، ممکن است به طور ناخواسته موجب ناراحتی و افسردگی کودکشان در زمانی شوند که از او دور میمانند.

محققان دانشگاه میسوری دریافتهاند، مادرانی که سعی میکنند به کودک خردسالشان یاد بدهند که چگونه با اسباببازی که در دست دارد بازی کند، عملا موجب دلسردی او شدهاند تا جایی که کودک علاقه خود به بازی کردن را به سرعت از دست میدهد. از آن گذشته مشخص شده که شادترین کودکان آن دستهای هستند که برای بازی کردن رها میشوند تا در تنهایی خود و همراه با کودکان هم سن و سالشان بازی کنند. در این لحظات دخالت والدین به عنوان نشان دهنده نحوه بازی کردن با وسایل تأثیر بدی بر روند یادگیری درونی کودک خواهد داشت.

عقب بایستید

روانشناسانی همچون والکر به مادرانی که همواره نگران کودکشان هستند توصیه میکند در زمانی که بچهها مشغول بازی هستند کناری ایستاده و از دور نظاره گر سر و کله زدن کودکشان با اسباببازیها باشند. در واقع بازی کردن راهی طبیعی برای آشنا شدن هرچه بیشتر با دنیای اطراف است و کودک باید برای ساعتها در این شرایط باقی بماند بیآنکه دخالتی از سوی والدین احساس کند.

بازی کردن را با سرگرم کردن اشتباه نگیرید

کم نیستند والدینی که به اشتباه به جای آنکه کودکشان را درگیر بازیهای مختلف و به خصوص بازیهای فکری کنند، آنها را تنها سرگرم یک سری از وسایل میکنند. همزمان با توسعه فناوریها، گجتها نیز به دنیای کودکان خردسال راه یافتهاند. این دسته از وسایل تنها سرگرم کننده هستند و نمیتوانند تأثیر مناسب اسباببازی ساده را بر ذهن کودک داشته باشند.

همواره به تعادل فکر کنید

همانقدر که کودک نیاز دارد تا در ساعاتی در طول شبانه روز به تنهایی یا با دوستان هم سن و سالش بازی کند، همانقدر نیز باید در کنار شما باشد تا بازی کردن را در سطحی دیگر تجربه کند. بدون شک کودک در مواقعی که شما را همراهی میکند، آنچه را که در تنهایی نیز آموخته به شما نشان میدهد.

بازی با کودکان دیگر مهم است

این نکته بسیار مهم است که کودکتان در طول روز برای دقایق یا حتی ساعتی با سایر هم سن و سالانش همبازی شود. والکر می گوید که در این لحظات کودک یاد میگیرد چگونه چیزهایی را که دارد با دیگران به اشتراک گذاشته، صبور باشد و به دنبال آموختن مهارتهای تازه باشد.