وقتی تبلت بچه را تربیت می‌کند

موج‌های فناوری آنقدر بلند و سریع شده است که والدین ایرانی از سدسازی و مهار آن جا مانده‌اند. موج‌هایی که قدرتشان باعث شده برخی از والدین ایرانی یا در آن غرق شوند یا در بهترین شرایط خود را با آن تطبیق دهند. شتاب این موج آنقدر زیاد است که دیگر فرصتی برای باسواد شدن در حوزه فناوری برای والدین نگذاشته است. این در حالی است که کار یکجا به طور ناخواسته از سوی والدین به دست نوجوانان افتاده است.

نفوذ فناوری‌های جدید در زندگی جوانان زیاد شده و آنها هم خود را به‌روز می‌کنند و در سوی مقابل نفوذ والدین در کنترل فناوری‌ها رو به کاهش است! طوری که والدین ایرانی در یکی، دو سال گذشته از روی ناچاری به خرید گسترده تبلت برای بچه‌های کوچک خود روی آورده‌اند. آنچنان که بسیاری از والدین دلیل این اجبار را رقابت بچه‌های خود با دیگر بچه‌ها در داشتن این همدم 7 اینچی یا بالاتر عنوان می‌کنند. اما این روزها دیگر همان بچه‌های 6-5 ساله هم دور از چشم پدر و مادر به دانلود بازی‌های رایانه‌ای می‌پردازند. بازی‌هایی که روح والدین از محتوای آنها خبر ندارد. حتی والدین گاهی آنقدر نسبت به این موضوع بی‌تفاوت و در حوزه فناوری کم‌سوادند که متوجه نمی‌شوند فرزندشان هر روز چه بازی‌هایی را از اینترنت دانلود می‌کند.

بازی‌هایی با محتوای 20+

این در حالی است که بازی‌های مبتذل و مستهجن تنها بخشی از محتوای بازی‌های اندرویدی است که این روزها کودکان و نوجوانان آن را دانلود می‌کنند. دانلودی که والدین در جریان آن نیستند، حتی گاهی والدین، خوشحال از اینکه بچه سرگرم و خاموش شده، به صفحه تبلت یا تلفن همراه آنها نگاهی هم نمی‌کنند. محتوای

تعدادی از این بازی‌ها که تحت عنوان بازی‌های فکری و آموزشی منتشر می‌شود، به شکل قابل توجهی از بعد فرهنگی- اخلاقی تامل‌انگیز است، چرا که می‌توان تصور کرد وقتی بچه 5-4 ساله به انجام بازی‌ای می‌پردازد که در آن قرار است کارهایی را انجام دهد که در حد سن و سالش نیست، چه برسر ذهن وی خواهد آمد!

سیگنال‌های اندرویدی در تعارض با تربیت

سهیلا احمدوند، استاد دانشگاه و روانشناس درباره محتوای بازی‌های اندرویدی که این روزها از سوی بچه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد به

«وطن امروز» می‌گوید: محتوای تعدادی از این بازی‌ها باعث می‌شود تا بچه در همان سنین کودکی به تشویش ذهنی فراوانی دچار شود. مفاهیمی همچون رابطه آزاد با جنس مخالف که در این بازی‌ها مطرح می‌شود تعارض ذهنی خطرناکی در وی به راه می‌اندازد و پرسش‌های فراوانی را برای بچه کم سن و سال ایجاد می‌کند. پرسش‌هایی که وی نمی‌تواند پاسخی برای آن بیابد ضمن اینکه این موضوع برای نوجوانان پسر تحرک‌های زودهنگام هورمونی را به همراه دارد.

در ظاهر آرام و غرق در تبلت، در باطن مشوش

احمدوند درباره خوشحال شدن والدین از سکوت بچه‌ها هنگام استفاده از این بازی‌ها می‌افزاید: برخی محتوای این بازی‌ها آنقدر برای بچه‌ها سنگین است که به نوعی ذهن آنها را فریز می‌کند، یعنی بچه‌ها سکوت کامل و تمرکز زیادی روی آن بازی دارند. به این ترتیب بچه‌ها در ظاهر آرامند اما در درون آنها غلیان فکری جدی برپاست. غلیان فکری که ناشی از پرسش‌های بی‌شماری است که به دلیل تماشای صحنه‌هایی غیرقابل درک برای آنها به وجود آمده! صحنه‌هایی که دارای مضامینی هستند که به هیچ وجه برای سن آنها مناسب نیست. در این میان به نظر می‌رسد که روز به روز در نبود بازی‌های اندرویدی جذاب داخلی برای کودکان، بازی‌های خارجی بیشتر اوقات فراغت کودکان را پر می‌کند.

این در حالی است که نازنین رستگار، روانشناس و استاد دانشگاه درباره بعد تربیتی موضوع بازی‌های اندرویدی می‌گوید: به هرحال محتوای این بازی‌ها تاثیر تربیتی قابل توجهی دارد، چرا که شما می‌خواهید فرزندی داشته باشید که از همان بچگی معتقد و باورمند به یک سری حریم‌ها یا چارچوب خاص خانواده، تربیت شود اما این بازی‌ها سیگنال‌هایی متفاوت با چنین باورهایی به بچه‌ها ارائه می‌دهد.

این روانشناس خاطرنشان کرد: بسیاری از والدین ایرانی نمی‌خواهند که فرزند آنها در سنین 5-4 سالگی نسبت به مسائل غریزی و مرتبط با روابط خاص، اطلاعاتی به دست آورد اما این بازی‌ها به طور مستقیم و غیرمستقیم آنها را با این فضا آشنا می‌کند. رستگار درباره این اختلال تربیتی توسط بازی‌های اندرویدی عنوان می‌کند: ذهن بچه‌ها به‌گونه‌ای شکل گرفته که هر پیام و نشانه دیداری را در رفتارهای خود دیر یا زود نشان می‌دهند. ممکن است بچه به هر دلیلی چه از ترس والدین یا محدودیت‌ها آنچه در این بازی‌ها را تماشا کرده در رفتار خود نشان ندهد اما آن را به یک پایه ذهنی خود مبدل می‌کند. حتی ممکن است در گذر زمان هر آموزه تربیتی را با آنچه در این بازی‌ها دیده و ساعت‌ها وقت خود را پای آن گذرانده مقایسه کند. به‌عنوان مثال ممکن است والدین در سنینی از بچه بخواهند که به‌تدریج نوع پوشش خود را تغییر دهد اما بچه‌ها به طور ناخودآگاه هم که شده به سراغ مقایسه پوشش خود با محتوای این بازی‌ها می‌روند. وقتی بارها در این بازی‌ها دختران را نیمه برهنه مشاهده کرده‌اند دیگر به این راحتی از آموزه‌هایی درباره پوشش پیروی نمی‌کنند، چرا که قبل از همه اینها الگوهایی به ذهن آنها القا شده و به این راحتی قابل تغییر نیست. به این ترتیب بچه با همین پایه‌های ذهنی رشد می‌کند و در کنار تربیت رسمی از سوی والدین نوعی پیش‌تربیت هم دارند.

والدین ایرانی در مقابل غول‌های اندرویدی

در این زمان والدین ایرانی مانده‌اند و این غول‌های اندرویدی، غول‌هایی که هم وقت بچه‌ها را می‌خورند و هم پایه‌های تربیتی آنها را دستکاری می‌کنند. دستکاری‌ای که در ابعاد فرهنگی و اجتماعی برآنها اثرگذار خواهد بود. شاید بسیاری از والدین گمان کنند که این موج اثرگذاری اندرویدی آنقدرها هم جدی نیست اما بررسی رفتار بچه‌هایی که تنها اندک مدتی از این نوع محصولات اندرویدی خارجی روی تبلت‌های خود استفاده می‌کنند، نشان می‌دهد که برخی از والدین ایرانی اشتباه فکر می‌کنند.

منبع: روزنامه وطن امروز