وضعیت خوابیدن مادر و تاثیر آن بر جنین

طاق باز خوابیدن در بارداری یکی از مسائل سوال برانگیز این دوران است. ما باورهای عامیانه‌ای درباره دوران بارداری از مادران و مادربزرگ‌هایمان به ارث برده‌ایم. این عقاید و دستورالعمل‌ها آن‌قدر در فرهنگ ما ریشه دوانده‌اند که گاهی حتی از طرف متخصصان هم توصیه می‌شوند و مادران باردار هم به این دلیل که می‌خواهند هیچ آسیبی به جنین‌شان وارد نشود، این دستورالعمل‌ها را می‌پذیرند و مو به مو اجرا می‌کنند. سوالی که در این مقاله سعی داریم به آن جواب دهیم؛ مسئله طاق باز خوابیدن در بارداری است.به عنوان نمونه گفته می‌شود طاق‌باز خوابیدن زن باردار برابر است با خفگی جنینی که در شکم دارد و معمولا همه به زنان باردار توصیه می‌کنند که روی پهلوی چپ بخوابند. این باور آنچنان میان خانم‌های باردار عمیق است که حتی به قیمت بی‌خواب شدن، تحمل کمردردی که به دلیل قرار گرفتن دائمی در یک وضعیت به آن‌ها وارد می‌شود و در نهایت اختلالات خواب، آن را رعایت می‌کنند.

طاق باز خوابیدن در بارداری واقعا خطرناک است؟

اما آیا طاق باز خوابیدن زن باردار واقعا خطرناک است؟ جواب این سوال منفی است.متاسفانه به دلیل باورهای سنتی در میان زنان باردار این دستورالعمل به شدت رعایت می‌شود که زن باردار نباید به پشت بخوابد و اگر بخوابد به سلامت جنین ضربه وارد می‌شود یا باعث خفگی‌اش خواهد شد. درحالی که این موضوع  پایه علمی ندارد و هیچ پزشکی این توصیه را به زنان باردار نمی‌کند. خانم‌ها باید آزاد باشند که به هر صورتی که راحت هستند بخوابند؛ حتی به صورت طاق‌باز و این وضعیت هیچ ضرری برای زنان باردار ندارد؛ به خصوص در هفته‌های اول بارداری. در هفته‌های بعدی که وزن جنین بیشتر می‌شود، طاق باز خوابیدن ممکن است روی رگ‌هایی فشار بیاورد که وظیفه خون‌رسانی به قلب مادر و جنین را بر عهده دارند. خوابیدن در وضعیت‌های مشخص معمولا در شرایط استثنایی و خاص از سوی پزشک تجویز می‌شود؛ به عنوان نمونه در صورتی که فشار خون مادر بالا باشد یا جنین رشد طبیعی نداشته باشد، ممکن است پزشک وضعیت خاصی برای خوابیدن مادر تعیین کند. این نوع باورها باعث تغییرات خلق و خو، دلشوره، بی‌خوابی و اضطراب در زنان باردار می‌شود. 

بهترین وضعیت برای خون‌رسانی به جنین کدام است؟

با وجود اینکه پزشکان می‌گویند طاق باز خوابیدن در بارداری مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ اما خون‌رسانی به جفت در وضعیت‌های مختلف خوابیدن متفاوت است. متخصصان زنان و زایمان معتقدند بهترین وضعیت برای خون‌رسانی به جفت، وضعیت خوابیده به پهلوی چپ است؛ اما به این معنا نیست که در سایر وضعیت‌ها خون‌رسانی کافی نیست. بنابراین ضرورتی برای اینکه به طور مداوم روی پهلوی چپ بخوابید وجود ندارد؛ البته در صورتی که پزشک برایتان تجویز نکرده  باشد و مشکل خاصی نداشته باشید.

روی شکم خوابیدن در بارداری مشکل‌ساز است؟

در کنار طاق باز خوابیدن در بارداری، یکی دیگر از سوال‌های مطرح بین خانم‌های باردار این است که آیا می‌توانند روی شکم بخوابند یا نه؟ پزشکان می‌گویند مادر در هر وضعیتی که دوست دارد و راحت است، می‌تواند بخوابد؛ اما درماه‌های آخر بارداری برای خود مادر روی شکم خوابیدن دشوار است و بهتر است این کار را انجام ندهد چون احتمال فشار آمدن روی بچه وجود دارد. 
به طور کلی هیچ نوع وضعیت خاص و ایده‌آلی برای خوابیدن زنان بارداری که مشکلی ندارند، توصیه نمی‌شود؛ بنابراین می‌توانند بدون هیچ نگرانی در هر وضعیتی که خودشان به آن عادت دارند و راحتتر هستند، بخوابند. در موارد خاص برحسب نیاز توسط پزشک شکل خوابیدن یا سایر وضعیت‌ها به بیمار گفته می‌شود.

برطرف کردن بی خوابی در بارداری

درمان بی خوابی در بارداری یکی از مسائل مهم این دوران است. اختلالات خواب بیشتر به دلیل تغییرات روانی و جسمانی است که در زنان باردار به وجود می‌آید و گاهی تا آخرین ماه بارداری ادامه دارد. احساس خستگی، تغییرات خلق و خو، سر درد، درد‌های پراکنده در اندام‌ها و نیز درد کمر و شکم، تنگی‌نفس و تغییرات وسیع دیگری که در فیزیولوژی بدن در زمان بارداری اتفاق می‌افتد، همگی می‌توانند روی خواب تاثیرگذار باشند. این موضوع نیز جای نگرانی ندارد و امری طبیعی است. به خانم‌های باردار توصیه می‌شود در طول مدت بارداری کمتر از نوشیدنی‌های کافئین‌دار استفاده کنند و در صورتی که این بی‌خوابی ادامه داشته باشد و روی زندگی آنها اثر منفی بگذارد، می‌توانند با نظر پزشک متخصص خود از قرص‌های آرامبخش هم استفاده کنند.

چند ساعت بخوابیم؟

خواب کافی در بارداری یکی از مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند به سلامت بیشتر مادر و جنین منجر شود. به دلیل اینکه میزان خواب در زنان باردار به افزایش احساس آرامش در آن‌ها کمک می‌کند وآرامش در این دوران بسیار ضروری است. متخصصان زنان و زایمان توصیه می‌کنند بین هفت تا هشت ساعت خواب در شب و یک استراحت یک تا دو ساعته در نیمروز برای خانم‌های باردار طبیعی و مفید است. در نهایت توصیه می‌شود زنان باردار نباید چندان به گفته‌های عامیانه‌ای مثل خطرات طاق باز خوابیدن در بارداری اتکا کنند و اگر سوالی دارند بهتر است با پزشک متخصص خود در میان بگذارند تا جواب و توصیه علمی دریافت کنند.

اینجا بیشتر بخوانید.