مراقبت از بدن نوزاد

پوسته ریزی پوست سر

پوسته ریزی پوست سر اگر چه منظره زیبایی ندارد اختلالی شایع و بی خطر است. ممکن است کودک شما مختصری پوسته خشک شبیه شوره سر داشته باشد و یا ممکن است در مواردی این پوسته ریزی شدید بوده و پوسته ها کاملا ضخیم، چرب و زرد رنگ باشند و یا حالت کبره داشته باشند. این اختلال ممکن است بین دو هفتگی تا سه ماهگی دیده شود و معمولا بعد از چندین ماه خود بخود بر طرف می گردد و به نظر می رسد که بعداز 6 تا 7 ماهگی دیده نمی شود. علت ایجاد این پوسته ها آنست که غدد سباسه موجود در پوست سر بیش از حد چربی ترشح می کنند و این چربی ها تبدیل به پوسته هایی خشک می شوند و می ریزند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که ترشح بیش از حد هورمون ها در مادر و رسیدن آن به جنین هنگام تولد موجب فعال شدن بیش از حد غدد سباسه می شود. وقتی پس از چند ماه سطح هورمون ها در بدن کودک پایین می آید، این اختلال نیز از بین می رود.

برای برداشتن پوسته ها بهترین راه آنست که دوبار در هفته روغن های مخصوص کودک یا روغن های گیاهی مانند روغن زیتون را روی سر کودک بمالید و 15 دقیقه صبر کنید سپس موهای او را شانه کنید تا پوسته ها بریزند. سپس سر او را با یک شامپو ملایم مخصوص بچه بشویید. بعضی از پزشکان توصیه می کنند که شامپو را به مدت 20 دقیقه روی سر کودک نگهدارید (و یا تا وقتی که بچه می تواند تحمل کند) و سپس سر او را با یک پارچه یا حوله نرم ماساژ دهید. این اختلال رفته رفته بطور خودبخود از بین می رود ولی اگر این حالت تا چندین ماه ادامه یافت و یا شدت پیدا کرد و به سایر قسمت های بدن انتشار یافت، با یک متخصص اطفال مشورت کنید. ممکن است پزشک یک شامپوی دارویی تجویز کند.

کوتاه کردن ناخن ها

ناخن های کودک نرم تر و تا شونده تر از ناخن های شماست ولی اشتباه نکنید؛ کودکان ناخن های تیزی دارند. اگر ناخن های کودک را به موقع نگیرید ممکن است هنگام دست و پا زدن صورت شما یا خودش را زخمی کند. شاید لازم باشد این کار را در اولین روزهای بازگشت به خانه انجام دهید. ناخن های دست نوزاد خیلی بسرعت رشد می کنند و ممکن است لازم باشد چند بار در هفته ناخن های او را کوتاه کنید. سرعت رشد ناخن های پا از ناخن های دست کمتر است.

آسان ترین راه کوتاه کردن ناخن های دست کودک با استفاده از قیچی مخصوص کودکان است. نوک این قیچی های ناخنگیر گرد است و تیز نبودن آن کمک می کند تا در صورت تکان خوردن به کودک آسیب نرسد. می توانید از ناخن گیر مخصوص کودک نیز استفاده کنید، در اینصورت باید خیلی دقت کنید که پوست یا حتی گوشت نوک انگشت کودک بطور اتفاقی در آن گیر نکند. بهتر است همراه یک نفر دیگر نسبت به انجام این کار اقدام کنید. یکی از شما دو نفر کودک را نگه می دارد و یا مانع حرکت زیاد او می شود و نفر دیگر ناخن ها را کوتاه می کند. یک روش دیگر این است که هنگام شیر خوردن و یا موقعی که کودک در خواب است نسبت به چیدن ناخن هایش اقدام کنید زیرا آرامتر است. هنگام چیدن ناخن، نوک انگشت کودک را از لبه ناخن دور کنید تا در ناخن گیر یا قیچی گیر نکند و در عین حال دست او را محکم نگه دارید.

محل قطع شدن بند ناف

بند ناف نوزاد بعد از تولد از نزدیکی بدن بسته شده و بطور بدون دردی بریده می شود. محل بریدگی باید تا آنجا که ممکن است تمیز و خشک نگه داشته شود. معمولا مدت یک هفته تا 10 روز طول می کشد تا بند ناف خشک شود و بیفتد. ترمیم محل افتادن بند ناف ممکن است چند روز بطول انجامد. موقع افتادن بند ناف ممکن است پوشک کمی خونی شود، این امر طبیعی است. پوشک را زیر بند ناف ببندید تا جریان هوا برای خشک کردن آن کافی باشد و ادرار با آن تماس نداشته باشد. مادام که بند ناف نیفتاده است از حمام وان استفاده نکنید. درهوای گرم بهتر آنست که تنها یک پوشک و یک تی شرت آزاد به نوزاد بپوشانید تا هوا جریان کافی داشته باشد و خشک شدن بند ناف تسریع شود. تا وقتیکه بند ناف نیفتاده است از پوشاندن زیر پوشهای سرهمی بپرهیزید.

برای مراقبت درمنزل دست اندرکاران امور بهداشتی همواره توصیه می کنند که قاعده بند ناف را با یک سواب پنبه ای (مانند گوش پاک کن) یا یک تکه گاز آغشته به الکل روزی یک یا دو بار تمیز کنید. بسیاری از پزشکان به این روش عقیده دارند ولی بعضی نیز امروزه معتقدند که بهتر است بدون هیچ اقدامی صبر کنیم تا بند ناف بخودی خود خشک شود. اگر شما نمی دانید که چه کنید بهتر است با پزشک کودک خود صحبت کنید. (این سوال خوبی است که می توانید آن را در ویزیت اول بپرسید). علائم عفونت اگر چه نادرند عبارتند از تورم یا قرمزی، جمع شدن چرک در قاعده بند ناف و تب. بنابراین اگر ناف کودک قرمز و ملتهب شد یا شروع به آب دادن کرد با پزشک وی تماس بگیرید.

شستشوی ناحیه تناسلی در دختران

ناحیه تناسلی دختران را می توان تنها با یک دستمال مرطوب در هنگام تعویض پوشک و یا استحمام تمیز کرد و در این حال باید مراقب بود که دستمال از جلو به عقب کشیده شود نه از عقب به جلو تا میکروب های ناحیه مقعد وارد واژن نشوند. ممکن است ناحیه تناسلی قرمز و متورم شود و یا ترشحات بیرنگ، سفید و یا کمی خونی دیده شود که تمام این حالات در هفته های اول طبیعی است و در نتیجه هورمون های مادر هنگام بارداری بوجود می آید. اگر این علائم بعداز شش هفته اول پس از تولد از بین نرود باید با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.

شستشوی ناحیه تناسلی در پسران ختنه شده

تنها کاری که باید در مورد موضعی که به تازگی ختنه شده است انجام دهید آنست که پوست ناحیه را با آب و صابون بشوئید درست مانند سایر قسمت های پوست بدن. بهتر است از سائیدن و ایجاد کف در ناحیه آلت تناسلی پسران  خواه ختنه شده و خواه بدون ختنه  بپرهیزید زیرا پوست این ناحیه را خشک می کند و باعث تحریک آن می شود. در چند روز اول پس از عمل ختنه، آلت تناسلی ممکن است کاملا قرمز باشد و ترشحی زرد رنگ داشته باشد. این در واقع علامت خوبی است و نشان می دهد که سیر بهبود طبیعی است. علیرغم آنکه محل ختنه کمتر احتمال دارد که عفونت کند علائم عفونت عبارتند از قرمزی پایدار، تورم سر آلت و زخم هایی که با ترشحات زرد رنگ و خشک بسته شده است. در صورت مشاهده هر یک از این علائم فورا به پزشک اطلاع دهید.

شستشوی ناحیه تناسلی در پسران ختنه نشده

هنگام تمیز کردن یا شستن آلت تناسلی که ختنه نشده باشد سعی کنید پره پوس یا پوست حشفه را نکشید. چندین ماه یا حتی سال طول می کشد تا پره پوس از آلت تناسلی جدا شود. پس از جدا شدن پره پوس و هنگامیکه کاملا بتوان آن را کشید (اگر نخواهید کودک را ختنه کنید بهتر است زمان آنرا از پزشک کودکتان بپرسید) باید گاهی آن را بکشید و انتهای آلت را که زیر آن قرارگرفته است به آرامی ولی با سرعت از ماده مومی شکل سفید رنگی که بطور طبیعی در این محل تشکیل می شود تمیز کنید.