تب نوزاد همراه با شیرنخوردن خطرناک است

نی‌نی‌ سایت: دکتر شهلا صابری، فوق تخصص گوارش کودکان- بسیاری از افراد، تب نوزاد را در هفته‌های اول تولد موضوعی طبیعی تلقی می‌کنند در حالی که هر نوع افزایش یا کاهش درجه بدن نوزاد بسیار مهم است و نباید از کنار آن به راحتی گذشت. متخصصان اطفال بر این باورند دمای بالاتر از 38/3 درجه سانتی‌گراد (بسته به نوع درجه و مکان اندازه‌گیری) در نوزادان به عنوان تب قلمداد می‌شود و  می‌تواند نشانه‌ای از عفونت باشد و چنانچه با بیقراری یا خوب شیر نخوردن و بی حالی نوزاد همراه باشد، از نشانه‌های بسیار خطرناک است. به عبارت دیگر، اگر نوزاد تب دارد، باید در بدنش دنبال عفونت گشت. 
به همین دلیل پزشکان در هر نوع تب ادامه‌داری که نشان دهنده سرماخوردگی نباشد از خون، ادرار، ترشحات بند ناف و … نوزاد نمونه می‌گیرند و به آزمایشگاه می‌فرستند. البته بستری شدن نوزاد در بیمارستان در این شرایط موضوع بسیار مهمی است چون اگر نوزاد عفونت خونی داشته باشد، در کوتاه‌ترین زمان سلامتش به شدت تهدید می‌شود. در بسیاری از موارد نیز ذات‌الریه علت تب نوزاد است که در این مواقع، نوزاد علاوه بر تب دچار علائم دیگری است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به تنفس‌های صدادار و تند، انقباض عضلات بین دنده‌ای، منقبض شدن عضلات گردنی و خس خس سینه اشاره کرد.

چه عواملی موجب بروز تب در نوزادان مى‌شود؟
این موضوع مهم را به خاطر داشته باشید که تب به تنهایى یک بیمارى نیست، بلکه معمولاً از علائم یک مشکل اصولى دیگر است. البته تب چندین دلیل مهم دارد و شامل موارد زیر است:
عفونت: بیشتر تب‌ها در اثر عفونت یا دیگر بیمارى ها به وجود مى آیند. در واقع تب با یک مکانیسم دفاعى طبیعى، همزمان به بدن در مبارزه با عفونت ها کمک مى کند.
لباس زیاد پوشیدن: نوزادان به خصوص آنهایى که تازه متولد شده‌اند، ممکن است در اثر قرار گرفتن در یک محیط گرم یا پوشیدن لباس زیاد به تب دچار شوند چون قادر نیستند دماى بدن خود را تنظیم کنند و با دماى بیرون وفق دهند.
اتفاقات طبیعی: نوزادان و کودکان گاهى پس از واکسن زدن به تب خفیفى مبتلا مى‌شوند. دندان درآوردن نیز باعث بروز تب خفیفى در نوزاد مى‌شود ولى چنانچه دماى بدن نوزاد شما به بیش از 3/38 درجه سانتی گراد رسید، دلیل آن دندان درآوردن نیست بلکه باید مشکل دیگرى وجود داشته باشد.

خطرات تب‌ نوزادان
این تصور بسیار غلطی است که تب در نوزاد طبیعی است چرا که هرگونه افزایش دمای مدت دار در دوران نوزادی (28 روز اول زندگی)‌ یا حتی تا پایان یک‌سال، علامت یک عفونت داخلی است و باید هر چه زودتر درمان‌های آنتی‌بیوتیکی برای وی شروع شود. اصولا دمای قابل اطمینان در نوزاد، دمای داخل مقعد نوزاد است؛ از این رو باید دماسنج‌ را به اندازه نصف بند انگشت داخل مقعد نوزاد کرد تا دمای واقعی بدن او تشخیص داده شود. فراموش نکنید نوزادی که تب می‌کند، ممکن است بی‌قرار و گریان باشد یا آنقدر بی‌حال که نتواند حتی گریه کند. از این رو به محض این که احساس کردید نوزادتان تب دارد، سریع به پزشک اطفال مراجعه کنید.

تب و شربت استامینوفن
اگر نوزادتان دچار تب شد و دسترسی آسان و سریع به پزشک ندارید، برای جلوگیری از بروز مشکل حادتر، به نوزاد براساس وزنش و میزان مورد تجویز که روی شیشه شربت نوشته شده، شربت استامینوفن با سرنگ بخورانید. البته باید خیلی سریع به پزشک مراجعه کنید. یادتان نرود به پزشک بگویید که به نوزاد شربت استامینوفن داده‌اید چرا که شربت، تب نوزاد را به طور کاذب پایین نشان می‌دهد در حالی که نوزاد هنوز تب دارد.

آسپیرین و کاهش تب کودک؟!
تجویز آسپیرین برای کودک به دلیل داشتن عوارض کبدی بسیار خطرناک و ایجاد نوعی بیماری‌که سندرم ری نام دارد، ممنوع است. به همین دلیل نمی‌توانید از آسپرین برای پایین آوردن تب نوزادتان استفاده کنید.

داروهایی مجاز و کاهش تب نوزاد
اولین دارویی که باید در برخورد با تب نوزاد به وی بدهید، شربت مزه‌دار استامینوفن است که مقدار مصرف آن طبق کتب دارویی پزشکی 10 تا 15 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن نوزاد در هر روز است که با فواصل هر 4 ساعت یکبار این شربت را باید به کودک بدهید اما هرگز بدون دستور پزشک نباید این دارو را به کودک داد. شیاف استامینوفن هم داروی مناسبی است اما نه به عنوان یک جایگزین برای شربت بلکه باید در کنار شربت استامینوفن و هنگامی که نوزاد تب شدید دارد، استفاده شود. در کودکانی که علاوه بر تب، دچار علائم شدیدتری همچون کاهش سطح هوشیاری، دردهای شکمی و سرفه‌های چرکی هستند، مصرف شیاف می‌تواند بسیار کمک کند.

پاشویه کجای ماجرا است؟
اگر پزشک اطفال پاشویه را توصیه کرده است حتما این کار را جدی‌تر بگیرید چون اگر کودکتان تب دارد، در کنار درمان دارویی باید حتما پاشویه را نیز  برای وی انجام دهید. ناحیه پیشانی، شکم، سینه‌ها، دست‌ها و پاها نواحی هستند که باید طی پاشویه مدام مرطوب شوند. سعی کنید هر چند دقیقه پارچه‌ها را عوض کنید. دمای آب نیز باید خنک و نه خیلی سرد باشد چون کاهش سریع تب در نوزاد موجب لرز کودک می‌شود و می‌تواند بسیار خطرناک باشد. شاید این پرسش برایتان پیش بیاید که آیا می‌توان در محلول پاشویه الکل هم اضافه کرد؟ هرگز! این کار اشتباهی است چون باعث کاهش سریع دمای نوزاد می‌شود. بنابر این برای پاشویه آن هم به توصیه پزشک معالج تنها از آب استفاده کنید و ماده دیگری به آن اضافه نشود.