اندازه‌گیری درجه تب کودک/ زمانی که تنها معاینه پزشک چاره‌ساز می‌شود

نی نی سایت: برای همه شما در کودکی و یا در همین سال‌ها پیش آمده که وقتی بی‌حال بوده‌اید مادرتان دستش را روی پیشانی‌تان گذاشته تا بفهمد تب دارید یا نه. این روش شاید روشی پیچیده نباشد اما همین احساس دمای اضافه باعث می‌شود که آنها برای پایین آوردن تب شما به فکر پاشویه و درمان‌های خانگی بیفتند. اما تشخیص تب و درجه آن در نوزادان و کودکان حساس‌تر است و در صورتی که تب‌های شدید به موقع تشخیص داده نشده و درمان نشوند، ممکن است به تشنج و یا مننژیت بینجامند. به همین دلیل ما در این گزارش به روش‌های اندازه‌گیری تب کودکان و زمانی که باید حتما به پزشک مراجعه کنند، پرداخته‌ایم.
تب از علائم بیماری و نشانه مبارزه بدن با عوامل بیماری‌زا و در بعضی موارد هم پاسخ دمایی سیستم ایمنی بدن به عفونت‌های داخلی است. معمولا درجه تب را از راه دهان و یا مقعد و با دماسنج‌های گوناگون اندازه‌گیری می‌کنند که در کودکان زیر 4 سال از زیر بغل هم برای اندازه‌گیری درجه تب استفاده می‌شود. بر همین اساس درجه حرارت بدن در حالت طبیعی 37 درجه سانتی‌گراد است که از طریق دهان اندازه‌گیری شده است اما درجه تب از طریق اندازه‌گیری از مقعد، یک درجه بیشتر است. بنابر‌این به دماهای بالا‌تر از 37/5 درجه از طریق دهان و بالا‌تر از 38 درجه از طریق مقعد، تب می‌گویند.بهترین روش اندازه‌گیری درجه تب استفاده از دماسنج دیجیتالی است که هم می‌تواند از طریق دهان و هم از طریق مقعد با آن درجه تب را اندازه‌گیری کرد.

– برای بچه‌هایی که کمتر از 4 سال سن دارند، معمولا اندازه‌گیری درجه تب از راه مقعد‌شان انجام می‌شود. اما پدر و مادر‌ها باید حواس‌شان باشد که از دماسنج جیوه‌ای استفاده نکنند و آن را در دسترس کودک قرار ندهند چون جیوه به شدت سمی و برای بچه خطرناک است. بنابر‌این بهتر است از یک دماسنج دیجیتال استفاده کنند.
– یادتان باشد که قبل از استفاده از دماسنج و اندازه‌گیری درجه تب،‌کودک را زیاد نپوشانید چون روی درجه حرارت تأثیر می‌گذارد.
– کودک‌تان را در هنگام اندازه‌گیری درجه حرارت تنها نگذارید.
– از دماسنج مناسب استفاده کرده و به دستورالعمل روی آن توجه کنید.
– قبل از استفاده از دماسنج مقعدی برای کودک، سر آن را با وازلین چرب کنید و کودک را به پهلو بخوابانید.  سپس دماسنج را حدود یک سانتی‌متر وارد مقعد کرده(با زور این کار را نکنید) و آن را آرام نگه دارید. تا زمانی که بوق دماسنج به صدا در نیامده اجازه ندهید تا بیرون بیاید. بعد از صدای بوق می‌توانید دماسنج را خارج کنید و عدد آن را بخوانید.
– فقط تب‌سنج‌های دیجیتالی که دارای بدنه نشکن و سر آهنی هستند برای اندازه‌گیری تب از راه مقعد مناسبند. اما تب‌سنج‌های جیوه‌ای و شیشه‌ای ممکن است در اثر فشار در مقعد کودک شکسته شوند.
– اگر از دماسنج دهانی استفاده می‌کنید، انتهای آن را زیر زبان نوزاد بگذارید و همین که بوق زد آن را از دهان او خارج کنید و درجه تبش را از روی دستگاه بخوانید.
– بعد از استفاده از دماسنج آن را به خوبی با آب و صابون بشویید (بهتر است آب سرد باشد)
اگر می‌خواهید تب کودک را از طریق زیر بغل او تشخیص دهید، اول باید او را آرام کنید و لباسش را در‌بیاورید. سپس تب‌سنج را زیر بغل او بگذارید و بازویش را به بدنش بچسبانید (هرجقدر بهتر این کار را انجام دهید اندازه‌گیری شما دقیق‌تر و بهتر می‌شود). مدت کوتاهی او را در همان حالت نگه دارید که معمولا بیشتر از 4 تا 5 دقیقه طول نمی‌کشد. بعد از این زمان می‌توانید تب‌سنج را بردارید و ببینید که کودک‌تان چقدر تب دارد.

در کودکان پایین‌تر از 3 ماه تا 6 ماهه، اگر درجه تب به بیش از 38 درجه رسید باید حتما آنها را برای معاینه نزد پزشک برد.‏ اما در کودکان بزرگتر در صورتی که تب‌شان بیشتر از 38 درجه باشد،‌والدین باید واکنش‌های آنها را تحت‌نظر بگیرند تا اگر تب کودک بیشتر از 3 بار در روز بالا برود، به پزشک مراجعه کنند.
در صورتی که تب در کودکان زیر 2 سال پس از 24 ساعت و در کودکان بالای 2 سال پس از 72 ساعت همچنان ادامه پیدا کند باید برای معاینه به پزشک مراجعه کنند.
در صورتی که نوزادان پایین‌تر از 3 ماه به تب شدید دچار شوند، تب 40 درجه داشته باشند، همراه با تب کاهش وزن چشمگیری پیدا کنند، با وجود تلاش برای کاهش دما تشنج مکرر یا طولانی مدت داشته باشند، روی پوست‌شان لکه‌هایی مشاهده شود، دچار بی‌هوشی شوند و گریه دائم داشته باشند، پدر و مادر‌ها باید فورا آنها را پیش پزشک ببرند.
کودکان بیشتر از 3 ماه در صورتی که تب‌شان کمتر از 39 درجه باشد اما علائمی مانند بی‌اشتهایی، اسهال و استفراغ مکرر داشته باشند و دچار کمبود آب بدن شوند که در کاهش میزان ادرار یا نبود اشک هنگام گریه قابل مشاهده است، باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند. همچنین در صورتی که والدین علائمی مانند گلو‌درد،‌درد گوش، تب‌های تکرار‌شونده به مدت چند ساعت در هر مرحله از تب، همراه بودن تب با بیماری‌های زمینه‌ای مزمن و ضایعات پوستی و علائم ادراری را مشاهده کردند باید فورا فرزند‌شان را به بیمارستان برسانند.