آزاستیدین Azacitidine

موارد مصرف و عوارض جانبی آزاسیتیدین

آزاسیتیدین (Azacitidine) با نام تجاری ویدازا VIDAZA جزء گروه داروهای شیمی درمانی است که در درمان سندرم‌های میلودیسپلاستیک و همچنین لوسمی حاد مغز استخوان مورد استفاده قرار می گیرد.

سرطان خون ، لوسمی یا لوکمی (Leukaemia) گروهی از انواع سرطان است که معمولاً از مغز استخوان شروع می‌شود و باعث شکل‌گیری تعداد زیادی گلبول سفید غیرطبیعی می‌گردد. این گلبول‌های سفید خونی به صورت کامل تشکیل نشده‌اند و به آن‌ها بلاست یا سلول‌های لوکمی یا سرطان خون گفته می‌شود. نشانه‌های این بیماری شامل مشکلات خونریزی و کبودشدگی، احساس خستگی شدید، تب و خطر افزایش عفونت می‌شود. این نشانه‌ها به دلیل نبودِ سلول‌های خونی طبیعی ایجاد می‌شوند. تشخیص این بیماری با استفاده از آزمایش خون و بیوپسی مغز استخوان صورت می‌گیرد.

Formula: C₈H₁₂N₄O₅

آزاسیتیدین یکی از داروهای ضد سرطان موجود است که در بیمارهای سرطان خون ، لوکمی مزمن میلومونوسیتیک و آنمی برگشت پذیر تجویز می شود.

مکانیسم اثر آزاستیدین

اثر ضد سرطانی خود را از طریق مهار DNA متیل ترانسفراز اعمال کرده در نتیجه باعث کاهش متیلاسیون DNA می شود. هم چنین اثرات مستقیم سمی روی سلول های خونی غیر طبیعی در مغز استخوان دارد.

فارماکوکینتیک آزاستیدین

• زیست دست یابی: پس از تزریق زیرجلدی به سرعت جذب می شود و پیک غلظت پلاسمایی طی نیم ساعت بدست می آید. طی تزریق وریدی زیست دست یابی ۸۹ % ایجاد می شود.
• متابولیسم: مطالعات برون تن نشان داده است که آزاسیتیدین توسط کبد متابولیزه می شود.
• آزاسیتیدین و متابولیت های آن بطور عمده در ادرار دفع می شود.
• نیمه عمر: ۴ ساعت

روش مصرف آزاسیتیدین

• قبل از شروع درمان با داروی آزاسیتیدین بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می‌کند تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
• دوز و مقدار دارو، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید. این دارو زیر نظر پزشک و به صورت وریدی تزریق می‌شود.
• اگر فراموش کردید که دوز داروی خود را در زمان مشخص مصرف کنید اما به زودی یادتان افتاد، دارو را مصرف کنید؛ اما اگر زمانی به یاد آوردید که نزدیک به ساعت دوز بعدی دارو است، دوز از یاد رفته را مصرف نکنید. نباید به خاطر دوز از یاد برده شده، دو دوز از دارو را باهم مصرف کنید.
• به تاریخ انقضای آزاسیتیدین توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام‌شده است،از آن مصرف نکنید.
• هرگز این دارو را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
• تداخل دارویی آزاسیتیدین را چک کنید و اگر در حال استفاده از دارویی هستید که با این دارو تداخل دارد، با پزشک خود راجع به استفاده از داروهایتان مشورت نمایید.

مصرف آزاسیتیدین در دوران بارداری و شیردهی

در دوران مصرف آزاسیتیدین باید از بارداری خودداری کرد زیرا تاثیر سوء بر جنین خواهد داشت. در صورت مصرف دارو از شیردهی به نوزاد خودداری کنید.

آسیب به جنین و تراتوژنیسیتی این دارو در حیوانات دیده شده است. لذا حین درمان از بارداری جلوگیری گردد. مردان نیز در حین استفاده از این دارو نبایستی پدر شوند.

عوارض جانبی آزاسیتیدین

همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف‌ کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند. یکسری از عوارض بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین می‌روند. در‌ صورت بروز مستمر هریک از عوارض می‌بایست به پزشک اطلاع داده شود:

• تهوع واستفراغ
• آنمی، ترومبوسیتوپنی
• تب، لوکوپنی، اسهال
• خستگی، قرمزی محل تزریق
• یبوست، نوتروپنی، کبودی پوست
• آسیب های کبدی و کلیوی حین مصرف این دارو گزارش شده است.

تداخلات دارویی آزاسیتیدین

تداخل دارویی ممکن است عملکرد داروها را تغییر و خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. یک لیست از تمام داروهایی (ازجمله داروهای با نسخه / بدون نسخه و داروهای گیاهی) که استفاده می‌کنید تهیه کرده و آن را با دکتر و داروساز خود به اشتراک بگذارید. دوز دارو مصرفی خود را بدون مشورت با دکتر خود تغییر نداده و یا مصرف دارو را ترک نکنید.

هنوز مشخص نیست که این دارو ایزوآنزیم های سیتوکروم را مهار می کند یا نه. هنوز مطالعات مبنی بر تداخل این دارو با داروهای دیگر انجام نشده است.

موارد منع مصرف آزاسیتیدین

• حساسیت شدید به این دارو یا مانیتول
• تومورهای شدید و بدخیم کبدی

مصرف بیش از حد داروی آزاسیتیدین (مسمومیت دارویی)

• آزاسیتیدین را بیش از دوز تجویز شده توسط پزشک ، مصرف نکنید.
• اگر احساس کردید که فردی دچار مسمومیت شده است و علائمی مانند تنگی نفس ، غش و ضعف (از حال رفتن) در او دیدید، سریعاً با اورژانس تماس بگیرید.

کاهش اثرات داروها توسط آزاسیتیدین
(داخل مثانه ای)، تست پوستی کوکسیدیوئیدس ایمیتیس، لنوگراستیم، لیپگفیلگراستیم، نیولومب، پیدوتیمود، سیپولوسل تی، واکسن آبله و آبله میمونی (زنده)، ترتوموتید، واکسن ها (غیر فعال و زنده)

کاهش اثرات آزاسیتیدین توسط داروها
اکیناسه

افزایش اثرات داروها توسط آزاسیتیدین
باریسیتینیب، کلوزاپین، دفریپرون، فینگولیمود، لفلونومید، ناتالیزوماب، سیپونیمود، توفاسیتینیب، اوپاسیتینیب، واکسن ها (زنده)

افزایش اثرات آزاسیتیدین توسط داروها
کلرامفنیکل(چشمی)، کلادریبین، دنوزومب، دیپیرون، مزالامین، اوکرلیزومب، پالیفرمین، پیمکرولیموس، پرومازین، رفلومیلاست، تاکرولیموس (موضعی)، تراستوزوماب

تداخل با غذا
ذکر نشده است.

شرایط نگهداری داروی آزاسیتیدین

• دارو را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
• دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه‌ دارید.

دارو های هم گروه آزاستیدین

 انزالوتامید – پالبوسیکلیب – راموسیرومب – اوسیمرتینیب –  لاپاتینیب –  اوه لومب – کابازی تاکسل – وورینوستات – رومی دپسین – پرالاترکسات – اوفاتومومب –  پازوپانیب – نالرالبین – سونیتینیب – سورافنیب – پانی تومومب – نیلوتینیب –  ایگزابپیلون – ارلوتینیب – داساتینیب – ودتینیب – ایبروتینیب – رگورافنیب – آرسنیک – مجسترول –